Mía đường là loại cây quen thuộc, là nguyên liệu chính tạo ra đường - một loại gia vị ngọt ngào, giúp các món ăn thơm ngon, hấp dẫn hơn. Vậy loại cây này có đặc điểm, thành phần dinh dưỡng, tác dụng với sức khỏe như thế nào? Cách trồng cây mía đường đạt giá trị kinh tế cao ra sao? Hãy để Khu Vườn Xanh giải đáp chi tiết cho bạn trong bài viết sau đây.
Tổng quan về cây Mía đường
Cây mía xuất hiện trên trái đất từ rất xa xưa và được trồng đầu tiên ở vùng Đông Nam Á, châu Phi và châu Mỹ. Sau đó, loại cây này được phát triển rộng khắp trên toàn thế giới. Đến thế kỷ XIX, các nhà máy đường đầu tiên đã ra đời.
Được xếp vào loại cây công nghiệp ngắn ngày mang lại giá trị kinh tế cao, cây mía ở Việt Nam được xem là cây kinh tế chủ lực, được trồng quy hoạch tại nhiều tỉnh thành phía Nam đẹp lại nguồn lợi xuất khẩu và giá trị kinh tế cho bà con nông dân
Đặc điểm hình thái cây Mía
Cây mía có tên khoa học là Saccharum officinarum, thuộc chi Mía. Hiện nay, cây mía được trồng rộng khắp tại Việt Nam, trở thành cây kinh tế chủ lực của nhiều địa phương. Cây mía là loại cây khá độc đáo, dễ nhận biết thông qua các đặc điểm như:
- Thân cây mía: Cây mía cao trung bình từ 2 - 3m, thon dài hình trụ, chia thành nhiều dóng (đốt), chiều dài mỗi dóng khoảng 15 - 20cm, trên mỗi đốt có mắt mía, sẹo lá. Thân mía thường có màu vàng, đỏ tím hoặc đỏ hồng. Khi ăn mía, bạn sẽ cảm nhận thấy vị ngọt ngào hấp dẫn.
- Rễ mía: Rễ chia thành 2 loại là sơ sinh và rễ thứ sinh, thuộc loại rễ chùm, lan rộng ra đất để hút nước và chất dinh dưỡng.
- Lá mía: Lá mía thuộc loại lá đơn, phiến lá dài từ 1 - 1.5m, có gân chính ở giữa lá, mặt lá có nhiều lông nhỏ, mép lá có gai nhỏ. Bẹ lá nhiều lông. Nếu trong quá trình thu hoạch không mặc đồ bảo hộ tay, chân, bạn có thể bị lá mía cứa chảy máu hoặc nhặm ngứa, khó chịu.
- Hoa và hạt mía: Hoa mía dạng cờ lau, hạt mía có hình thoi nhẵn, khá nhỏ từ 1 - 1.5mm. Khi mía ra hoa, thân mía bị rỗng ruột, ăn nhạt, giảm năng suất và hàm lượng đường. Do đó, người trồng mía thường tìm cách hạn chế mía ra hoa.
Các vùng trồng Mía ở nước ta
Ở Việt Nam, diện tích trồng mía đường của nước ta được duy trì hàng năm khoảng 270.000 ha, con số này đã gia tăng đáng kể thời gian gần đây do nhu cầu nhập khẩu đường từ các quốc gia châu Âu. Đồng bằng sông Cửu Long là vùng trồng mía lớn nhất với diện tích dao động từ 60.000 - 70.000 ha.
Ngoài ra, các tỉnh Nam Trung Bộ, Bắc Trung Bộ (tiêu biểu là Thanh Hóa), Tây Nam Bộ cũng là các vùng trồng mía trọng điểm của nước ta.
Cây Mía ra hoa và hạt Mía
Câu hỏi được rất nhiều bạn quan tâm là "cây mía có hoa và có quả không?". Câu trả lời dành cho bạn là cây mía có hoa hay còn gọi là mía trổ cờ nhưng lại không có quả các bạn nhé.
Mặc dù chúng không có quả nhưng lại có hạt mía được hình thành từ bầu nhụy cái. Cây mía được trồng từ hạt thì phải mất 10 tháng mới cho thu hoạch và tùy thuộc vào điều kiện thời tiết
Thành phần dinh dưỡng cây Mía
Theo các nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ về thành phần hóa học của mía, ngoài hàm lượng đường đặc trưng vốn có, cứ trong khoảng 28g nước mía chứa các chất như sau:
- Năng lượng: 113.43 calo.
- Chất đạm: 0.2g.
- Chất béo: 0.66g.
- Carb: 25.4g.
Ngoài ra, trong nước mía còn chứa các khoáng chất và vitamin như: Sắt, magie, vitamin B1, Riboflavin. Các chất này hoàn toàn có lợi cho các hoạt động trao đổi chất trong cơ thể con người cũng như dùng cho các sản phẩm phụ trợ khác
Tác dụng của cây Mía
Không chỉ đem lại giá trị kinh tế, cây mía cũng mang lại rất nhiều tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Dưới đây là một số công dụng chữa bệnh hiệu quả từ cây mía, bạn có thể tham khảo qua:
- Chữa bệnh vàng da: Vàng da thường do chức năng gan suy giảm, bilirubin xuất hiện trong máu. Uống nước mía ép giúp tăng cường chức năng gan, giảm vàng da hiệu quả.
- Chữa nhiễm trùng: Uống nước mía mỗi ngày có thể giúp chữa nhiễm trùng đường tiết niệu, bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, viêm dạ dày.
- Điều trị sỏi thận: Các thành phần có trong nước mía giúp cung cấp nước cho cơ thể và có thể phá vỡ sỏi thận hiệu quả.
- Khắc phục sự thiếu hụt vitamin của cơ thể: Nước mía giàu vitamin và các khoáng chất, giúp bổ sung lượng vitamin thiếu hụt khi cơ thể bị sốt cao.
- Chữa cúm và cảm lạnh: Khi bị ho, đau rát cổ họng, cảm lạnh, cúm, uống nước ép mía có thể giúp dịu họng, giảm khản tiếng, mất tiếng hiệu quả.
- Phòng ngừa ung thư: Uống nước ép mía có thể giúp ngăn ngừa nguy cơ bị ung thư ruột kết, ung thư vú, ung thư phổi.
- Bù điện giải cho cơ thể: Nước mía rất tốt khi cơ thể bị tiểu ít, tiểu rắt, mất nước, khát nước, táo bón.
- Chống sâu răng: Nước mía có công dụng hạn chế sâu răng, hôi miệng do chứa hàm lượng khoáng chất cao.
Các sản phẩm và Giá trị kinh tế từ cây Mía
Mía là cây công nghiệp cung cấp nguyên liệu chính cho ngành sản xuất đường với sản lượng đường trung bình đạt 1.3 – 1.5 triệu tấn/ năm, mang lại giá trị kinh tế cao cho nhiều bà con nông dân, giúp nhiều bà con thoát nghèo.
Ngoài ra, cây mía có nhiều có nhiều điểm vượt trội so với các loại cây ngắn ngày khác về mặt sinh học do dễ canh tác, dễ thích nghi với nhiều vùng khí hậu, thổ nhưỡng. Bên cạnh đó, cây có khả năng tái sinh mạnh, sau khi thu hoạch có thể tiếp tục tái sinh mà không cần trồng mới, nhờ đó giảm chi phí sản xuất.
Ngoài dùng để sản xuất đường, thân mía còn được tận dùng để sản xuất ván ép, giấy, dược phẩm. Ngọn và lá mía dùng để làm phân xanh. Rỉ đường được sử dụng để làm nấm men, rượu,...
Sau khi thu hoạch, cây mía được chuyển qua các nhà máy mía đường xử lý, trải qua nhiều công đoạn, quá trình xử lý để chế biến ra đường trắng, đường đen tinh luyện, đường cát, mật mía, đồ uống không cồn và cồn để làm nhiên liệu.
Trong khi đó, bã mía được tận dụng làm chất đốt, sản xuất giấy, bìa các tông. Ngoài ra, xơ mía còn được dùng để làm thảm, vách ngăn, đan giỏ, rổ,... các sản phẩm này thân thiện với môi trường góp phần bảo vệ môi trường sống hiệu quả.
Kỹ thuật trồng Mía cho năng suất cao
Để trồng cây mía cho năng suất cao, ngoài các yếu tố về con giống, quy mô, vùng trồng, áp dụng các khoa học công nghệ cao trong trồng trọt, bà con nên lưu ý một số kỹ thuật trồng mía sau:
- Chuẩn bị đất trồng: Cây mía dễ thích nghi với nhiều điều kiện thổ nhưỡng nhưng nên ưu tiên đất có độ dốc <100°, tầng canh tác sâu, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt và tơi xốp.
- Chọn giống mía: Tùy vào điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng từng vùng, bà con cần chọn loại mía phù hợp.
- Nhân giống: Có 2 cách nhân giống mía bao gồm nhân giống từ ngọn và nhân giống từ hom thân. Tuy nhiên, cách nhân giống từ hom thân sẽ đảm bảo cây khỏe mạnh, chống chịu sâu bệnh tốt.
- Thời vụ trồng: Mía thường được trồng vào 2 vụ chính và phụ và phân chia theo vùng miền:
- Miền Bắc: vụ Đông Xuân (tháng 11 - 3) và vụ thu (trồng vào tháng 9, thu hoạch từ tháng 10 - 1 năm sau).
- Tây Nguyên: Trồng vào mùa mưa (tháng 4 - 6).
- Đông Nam Bộ: Trồng vào tháng 5 - 6 và thu hoạch vào tháng 3 - 4 năm sau. Vụ cuối mùa mưa từ 10 - 11 và thu hoạch vào tháng 8 - 9 năm sau.
- Tây Nam Bộ: Vụ chính vào tháng 4 - 6 và thu hoạch vào tháng 1 - 3 năm sau.
- Cách bón phân: Bà con nên lựa chọn loại phân bón, liều lượng phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của từng vùng và bón lót, bón thúc đúng thời điểm để cây đạt năng suất cao.
- Phòng trừ bệnh hại: Cây mía thường bị sâu đục thân, bệnh than, thối đỏ thân, bọ hung đen hại gốc. Do đó, bà con cần phát hiện sớm và có cách phòng trừ hiệu quả.
- Thu hoạch: Thu hoạch đúng thời điểm, bảo quản tốt để cây đạt chất lượng và năng suất cao nhất.
Giá mía đường và Mía giống hôm nay
Trên thị trường mía đường xuất khẩu đang có sự thay đổi nhẹ về giá, do cung cầu của thị trường ngày càng tăng, giá mía đường dao động từ 850.000đ/ tấn - 1.150.000đ/ tấn. Mức tăng này không đang kể và còn phụ thuộc vào nhu cầu của các nước nhập khẩu và chất lượng các giống mía tại việt Nam
Trên đây là các thông tin cần thiết về cây mía đường và mô hình trồng loại cây này tại Việt Nam. Nếu còn thắc mắc về cây mía đường nói riêng, các loại cây nông nghiệp, công nghiệp, cây hoa, cây phong thủy,... nói chung, bạn hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ. Đừng quên nhấn Like, Share và truy cập Khu Vườn Xanh mỗi ngày để cập nhật thêm thông tin, kiến thức về các loài hoa, cây cảnh khác bạn nhé.
