Cây chè xanh là loại cây rất quen thuộc tại Việt Nam mang lại giá trị kinh tế cao, ngày nay cây chè được trồng nhiều nhất tại các tỉnh như Thái Nguyên, Tây Nguyên hay Bảo Lộc - Nơi có điều kiện không khí, thổ nhưỡng phù hợp cho cây phát triển. Lá chè xanh không chỉ có tác dụng giải nhiệt, mát gan mà đây còn là cây công nghiệp mang lại giá trị kinh tế cao. Các sản phẩm từ cây chè xanh cũng đang trở nên quen thuộc và được nhiều người yêu thích như: nước trà xanh, bánh trà xanh....
Đặc điểm cây chè xanh
Cây chè xanh được trồng chủ yếu ở các vùng núi trung du Bắc Bộ với các đặc điểm vô cùng nổi bật sau đây:
- Thân và cành cây: Thân cây chè thuộc dạng thân gỗ, duy nhất một thân chính sau đó phân cấp thành các cành, nhánh nhỏ. Cành của cây chè xanh do mầm dinh dưỡng phát triển tạo thành, các cành thì giữ vai trò tạo tán cho cây.
- Mầm chè: thường được chia làm hai loại rõ rệt là mầm dinh dưỡng và mầm sinh thực. Mầm dinh dưỡng thường phát triển thành cành lá, mầm sinh thực phát triển tạo nụ hoa và quả.
- Búp chè: là đoạn non nằm trên đỉnh của cành chè. Các mầm dinh dưỡng sẽ tạo nên búp chè, kích thước búp chè có sự khác nhau tùy giống. Tuy nhiên nhìn chung sẽ có 2 loại chính là búp chè bình thường (có lá non và tôm chè) và búp mù xòe (có lá non nhưng không có tôm chè)
- Lá chè xanh: thường mọc cách trên cành và mỗi đốt sẽ có một lá, lá chè màu xanh gân rất rõ, rìa lá có răng cưa. Kích thước lá chè cũng có sự khác nhau tùy vào giống chè.
Phân loại giống cây chè
Hiện nay chè sẽ có 4 nhóm chính, chúng được phân biệt nhờ vào các đặc điểm bên ngoài và cơ quan sinh dưỡng, sinh thực của cây chè.
- Chè xanh Trung Quốc lá nhỏ: loại chè có lá nhỏ, mọc thành các bụi thấp và phân thành nhiều cành. Lá chè có kích thước nhỏ nhưng khá dày, màu xanh đậm, các gân lá tạo thành đường lượn sóng.
- Chè xanh Trung quốc lá to: loại chè thân gỗ, cây trưởng thành có độ cao 5 mét. Lá chè màu xanh nhạt, bề mặt nhẵn bóng, viền lá có răng cưa, gân lá rõ và lá khá to.
- Chè xanh Ấn Độ: thuộc loại thân gỗ, cây trưởng thành có thể cao tới 17 mét, lá chè có hình bầu dục, màu xanh đậm, mỏng và mềm.
- Chè Shan: giống chè cổ thụ, thân gỗ có chiều cao lên tới 10 mét. Lá cây màu xanh nhạt, to, phần tôm có nhiều lông tơ trắng.
Công dụng của lá chè xanh
Nước đun chè xanh có tác dụng giải độc thanh nhiệt cơ thể rất tốt. Hơn nữa trong Đông y, lá chè xanh còn có hỗ trợ giúp tiêu hóa tốt, lợi tiểu, xả street, diệt khuẩn, giúp vết thương mau lành… Trong ẩm thực lá chè xanh dùng để khử mùi hôi tanh của thực phẩm khi chế biến. Ngoài ra trong thành phần Chè xanh còn chứa các chất chống oxy hóa, có tác dụng làm giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư
Các vùng trồng chè Việt Nam và thế giới
Các loại chè ngon của Việt Nam đều bắt nguồn từ 3 vùng trồng cây chè xanh nổi tiếng là: Thái Nguyên, Tây Nguyên và núi Tây Bắc.
- Vùng chè xanh Bảo Lộc: là vùng cao nguyên có diện tích rất rộng, khí hậu mát mẻ quanh năm phù hợp cho cây chè phát triển. Bảo Lộc nổi tiếng với các loại trà ướp như: trà Sen, trà Lài…
- Vùng chè xanh Thái Nguyên: đây là tỉnh có diện tích canh tác cây chè xanh lớn nhất phía Bắc, đặc sản nổi tiếng là trà Thái nguyên sợi xoắn móc câu mang hương vị trà đậm đà.
- Vùng chè xanh Tây Bắc: tại dãy Hoàng Liên Sơn có rất nhiều cây chè xanh cổ thụ hàng trăm năm tuổi nổi tiếng nhất là cây chè Shan tuyết ở: Lũng Phìn, Tà Xùa, Hà Giang được nhiều người yêu thích.
- Ngoài Việt Nam thì trên thế giới cũng có rất nhiều nơi trồng cây chè xanh nổi tiếng như: vùng chè Shizuoka Prefecture tại Nhật Bản, vùng chè tại Ấn Độ.
Rễ cây chè xanh có tác dụng gì?
Rễ cây chè xanh thường không có nhiều công dụng đối với sức khỏe mà người ta thường chỉ sử dụng lá chè xanh trong việc hỗ trợ điều trị một số bệnh. Lá chè xanh được biết đến với nhiều công dụng tuyệt vời như: tốt cho hệ tiêu hóa, người bị tiểu đường, mát gan và ngăn ngừa ung thư…
Tuổi thọ của cây Chè xanh
Tùy vào từng giống chè xanh mà tuổi thọ của cây cũng có sự khác nhau, hiện nay ở Việt Nam giống chè xanh Shan tuyết với những cây chè cổ thụ có tuổi thọ lên tới cả trăm năm.
Trồng cây chè xanh trước nhà có tốt không?
Hiện nay nhiều người lựa chọn cây chè xanh làm cảnh và trồng trước để mang lại cảm giác tươi mát, sảng khoái. Cây chè xanh được lựa chọn làm cảnh thường là cây dạng Bonsai được tạo thế rất đẹp. Đặc biệt, cây chè xanh nở hoa trắng rất đẹp, hương thơm thoang thoảng, dễ chịu.
Lợi ích kinh tế từ cây chè xanh
Việt Nam nằm trong các nước xuất khẩu chè xanh lớn nhất thế giới vì thế loại cây này mang lại giá trị kinh tế rất cao. Các địa phương trồng cây chè xanh góp phần giải quyết lượng lao động dư thừa tại địa phương, cải thiện và nâng cao đời sống người dân, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước và cả xuất khẩu ra nước ngoài.
Trồng và chăm sóc cây chè xanh
Để cây chè xanh cho sản lượng cao thì cần chú trọng đến kỹ thuật trồng và chăm sóc cây. Khi trồng cây cần đảm bảo được chất lượng cây chè xanh giống, đất trồng đảm bảo độ tơi xốp và độ ẩm. Sau đó tiến hành thiết kế nương chè và đảm bảo mật độ trồng cây chè sao cho phù hợp.
Cây chè sau khi được trồng thì cần phải chăm sóc sao cho khoa học, đảm bảo nguồn nước tưới tiêu, làm cỏ, phòng ngừa sâu bệnh hại và bón phân theo từng giai đoạn cây phát triển.
Trên đây là toàn bộ những thông tin về đặc điểm, các giống Chè xanh và tiềm năng phát triển kinh tế từ loại cây này. Hy vọng với những thông tin này bạn có thể tự tin lựa chọn cây chè xanh trong phát triển kinh tế nông nghiệp.
