Từ lâu, nước ta đã nổi tiếng với việc trồng và xuất khẩu Vải thiều với sản lượng lớn hàng năm. Đây còn được coi là loại trái cây không thể thiếu được mỗi khi mùa hè tới với hương vị thơm ngon, đậm đà. Đặc biệt là bạn có thể sử dụng quả Vải thiều làm thành nhiều món ngon khác nhau. Trong bài viết dưới đây, Khu Vườn Xanh sẽ giới thiệu chi tiết đến bạn những thông tin chung về giống cây này.
Đặc điểm cây Vải thiều
Trên thực tế, vải thiều là một giống cây được du nhập vào nước ta từ cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỷ XX. Cây vải có tên khoa học là Litchi chinensis, thuộc họ Bồ hòn.
Ban đầu chúng được trồng chủ yếu tại khu vực Thanh Hà sau đó nhanh chóng lan rộng ra nhiều tỉnh thành của khu vực miền Bắc. Tên gọi khác của vải thiều là Lệ chi hoặc tu hú, tùy vào từng vùng miền khác nhau mà cách gọi cũng có sự thay đổi phù hợp.
Cay vai thieu nổi bật với những đặc điểm hình thái như:
- Về phần thân: Vải thiều là giống thân gỗ, có kích thước tương đối lớn, đối với những cây có tuổi thọ khoảng 2 - 3 năm, chiều cao có thể đạt từ 7 - 15m. Đối với những cây có tuổi thọ lớn hơn chiều cao tối đa lên tới 20 - 25m. Cây chia thành nhiều nhánh con và có màu nâu đen.
- Phần lá: Lá vải thiều mọc theo dạng so le và có dáng hình lông chim, nhọn phần đầu. Phần lá có gân nổi rõ, mặt lá hơi bóng và cứng cáp. Chiều dài trung bình của lá dao động từ 5 - 7cm, với phần cuống lá không quá dài chỉ khoảng 1 - 2cm.
- Phần hoa: Phần hoa của vải thiều có kích thước nhỏ, thường mọc theo chùm dài khoảng 30cm. Hoa có màu trắng ánh xanh nhụy vàng và có mùi thơm nhẹ nhàng, thường thu hút rất nhiều loại ong, bướm khác nhau. Hoa thụ phấn tạo thành quả non, tỷ lệ ra quả khi chăm sóc đúng cách là rất cao.
- Phần quả: Quả vải thiều có dạng hình trứng, tròn hoặc quả hạch hơi thon dài. Mọc theo chùm, mỗi chùm từ 2 - 15 quả, có màu xanh lục khi còn non và chuyển sang đỏ khi chín. Lớp vỏ mỏng, cùi dày, vị ngọt, thịt quả có màu trắng trong, mùi hương thơm và phần hạt nhỏ màu nâu.
Phân loại giống Vải thiều
Hiện nay giống Vải thiều được chia làm nhiều loại khác nhau, chủ yếu phân theo khu vực trồng. Mỗi khu vực khác nhau đều cho ra giống vải có đặc điểm riêng về kích thước, độ dày cùi, độ ngọt,...
Vải thiều thanh hà
Vải thiều Thanh Hà còn được gọi với một số tên khác như vải thiều u trứng trắng, vải sớm Thanh Hà. Đây là giống vải được trồng từ sớm thuộc khu vực huyện Thanh Hà tỉnh Hải Dương. Do điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp nên quả vải ra đều, vị ngọt thanh mát, quả to tròn, cùi dày, giòn và hạt rất nhỏ.
Vải thiều Lục Ngạn
Vải thiều Lục Ngạn là đặc sản nổi tiếng của Bắc Giang, không chỉ nhận được sự đánh giá cao của người dân trong nước mà còn cả khách hàng nước ngoài, kể cả những thị trường khó tính như Nhật Bản, EU,...
Vải Lục Ngạn Bắc Giang khi chín có màu đỏ rực rỡ, cùi dày, mọng nước, hạt nhỏ và có vị ngọt đậm đà. Đây cũng là giống vải thiều được nhiều người dân biết đến nhất ở nước ta.
Vải thiều Bát Trang
Một giống vải thiều khác cũng khá nổi tiếng thời gian gần đây là vải thiều Bát Trang được trồng tại Hải Phòng. Về cơ bản giống vải này có vị ngon không kém gì so với vải thiều Lục Ngạn hay Thanh Hà.
Điều đặc biệt nằm ở lớp vỏ ngoài căng mọng, mịn không sần sùi, vỏ đỏ, ngọt dịu và có mùi thơm rất đặc trưng. Mùa vải rơi vào tháng 6 đến cuối tháng 7.
Vải thiều Đắk Lắk
Nằm trên miền đất Tây Nguyên đầy nắng gió, Vải thiều Đắk Lắk là giống vải chín sớm, quả to, mọng nước, được trồng ở khu vực Đắc Lắc với khí hậu nóng ẩm. Đó cũng chính là lý do loại vải này thường chín sớm hơn so với một vài loại vải thiều khác. Đặc biệt là vị ngọt thanh không hề ngấy khi ăn của chúng đã nhận được sự yêu thích của rất nhiều khách hàng.
Vải thiều Gia lục
Vải thiều Gia lục hay còn gọi là Vải Gia Lục có nguồn gốc từ Trung Quốc, với sản lượng hàng năm rất ít, đặc điểm chính của loại quả này là có phần vỏ đỏ, mỏng, hơi sần, quả kích thước tương đối lớn. Khi ăn sẽ cảm nhận được vị ngọt hơn nhiều so với các giống vải thông thường.
Loại trái cây này không bán theo kg mà được bán theo quả với mức giá cực kỳ đắt đỏ, có thời điểm đấu giá, chi phí để sở hữu một quả vải Gia lục lên tới 1,8 tỷ VND mà chưa chắc có tiền bạn đã mua được
Vải thiều không hạt
Vải thiều không hạt hay vải thiều hạt nhỏ là một loại cây được nhân giống và lai tạo thành công ở nước ta. Hiện nay có khá nhiều vùng chuyển dần sang trồng giống vải không hạt này nhờ giá trị kinh tế lớn. Đúng với tên gọi, loại vải này hoàn toàn không có phần hột to bên trong như các giống thông thường. Sau lớp vỏ đỏ sẽ là phần cùi dày, thơm, mọng nước và ngọt thanh.
Giá trị dinh dưỡng quả Vải thiều
Có thể bạn chưa biết, Trái Vải thiều có giá trị dinh dưỡng rất cao, bao gồm nhiều thành phần có lợi cho sức khỏe của con người. Theo báo cáo nghiên cứu cho thấy, sử dụng khoảng 100gr vải thiều tươi có thể bổ sung: nước, carbs, calo, đạm, hàm lượng đường, chất béo và cả chất xơ.
Ngoài ra trong thành phần của vải thiều còn có chứa nhiều loại vitamin và dưỡng chất thiết yếu khác cung cấp năng lượng cho cơ thể. Trong đó nổi bật nhất phải kể đến: hàm lượng vitamin C dồi dào, Kali, đồng, polyphenol chống oxy hóa, rutin, Epicatechin,.. Những thành phần này đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình trạng sức khỏe tim mạch, ung thư, tiểu đường,...
Tác dụng của quả vải thiều
Vải thiều không chỉ là một loại trái cây thơm ngon mà còn cực kỳ bổ dưỡng và có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Trong đó một số công dụng chính của vải thiều bạn có thể chưa biết như sau:
- Chế biến thành các món ăn: Ngoài cách ăn trực tiếp, vải thiều còn có thể chế biến thành nhiều món ngon khác nhau như quả vải khô, kem vải, sữa chua vải, vải sấy, sinh tố vải,... để tạo nên sự phong phú trong thực đơn cho bữa ăn hàng ngày.
- Cung cấp vitamin và chất xơ: Một công dụng quan trọng của vải thiều đối với con người là cung cấp hàm lượng vitamin và chất xơ cao. Từ đó giúp tăng cường hệ miễn dịch, sức đề kháng cũng như hỗ trợ cơ thể khỏe mạnh hơn.
- Phòng ngừa ung thư: Các thành phần chống oxy hoá có trong vải thiều hỗ trợ phòng ngừa và ngăn chặn các gốc tự do - nguyên nhân gây ra ung thư một cách hiệu quả. Ngoài ra còn phòng tránh nhiều bệnh lý và dấu hiệu bệnh nguy hiểm khác cho con người.
- Tăng cường sức khỏe đường ruột: Chất xơ có trong vải thiều mang lại tác dụng rất tốt trong việc hỗ trợ tăng cường sức khỏe đường ruột. Hạn chế tối đa tình trạng táo bón, khó tiêu, đầy hơi cũng như cải thiện vi khuẩn đường ruột.
Ngoài ra còn có nhiều công dụng khác đối với sức khỏe như chống lão hóa, cải thiện sự trao đổi chất, giảm nguy cơ đột quỵ, giảm tình trạng chuột rút, bổ sung nước,...Khi sử dụng quả vải thiều bạn vừa có được thưởng thức một loại quả ngon lại vừa được hỗ trợ tăng cường sức khỏe một cách hiệu quả.
Giá trị kinh tế từ cây Vải thiều
Theo thống kê từ Cục Nông Nghiệp Việt nam, hiện nay cây vải thiều được trồng nhiều nhất ở các tỉnh Bắc Giang và Hải Dương, trong đó vùng trồng vải thiều để xuất khẩu đi các quốc gia trên thế giới ở nước ta là Lục Ngạn, Bắc Giang. Trong đó quy mô trồng tính đến thời điểm hiện tại đang dao động trong khoảng 15,7 nghìn ha với sản lượng đạt hơn 95 nghìn tấn.
Những vùng quy hoạch trồng vải thiều xuất khẩu nhiều nhất bao gồm: Phì Điền, Kiên Lao, Đồng Hưu, Đồng Vương, Yên Thế,... Ngoài Bắc Giang thì Thanh Hà, Hài Dương cũng được xem là vựa vải lớn của Việt Nam xuất bán thị trường toàn quốc và quốc tế tuy nhiên về quy mô và số lượng thì Bắc Giang vẫn là đứng đầu.
Kỹ thuật chăm sóc cây Vải sớm
Vải thiều không phải là giống cây quá khó trồng tuy nhiên cần có điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng thích hợp với có thể cho ra sản lượng cao, chất lượng vải tốt, đều đẹp và hương vị thơm ngon. Dưới đây là kỹ thuật chăm sóc cây Vải sớm cho hoa đậu quả, chất lượng trái ngon, các bạn cùng theo dõi nhé:
- Đất trồng: Vải thiều không kén đất, bạn nên chọn những loại đất có khả năng thoát nước tốt, tầng đất dày và có độ tơi xốp nhất định. Có thể bón phân để tăng thêm chất dinh dưỡng cũng như tạo điều kiện cho cây phát triển.
- Thời điểm trồng: Có hai thời điểm thích hợp nhất cho việc trồng vải thiều đó là mùa xuân hoặc mùa thu. Đây là khoảng thời gian có khí hậu tương đối thuận lợi cho việc phát triển của cây con, có mưa nhẹ và không bị nắng gắt.
- Trồng cây: Bạn tiến hành đào hố nhỏ giữa vị trí trồng đã có sẵn, sau đó tiến hành tháo bầu đất và đặt cây con vào. Sử dụng đất lấp kín phần rễ và ấn nhẹ để cây không bị đổ. Sau đó tưới nước thường xuyên để cây nhanh chóng phát triển.
- Tưới nước: Nên tưới nước ít nhất 1 lần/ngày cho vải thiều vào mùa khô để cây có điều kiện tốt nhất để phát triển. Mặt khác vào những thời điểm cây ra hoa có thể tăng cường tưới nước hoặc hạn chế tần suất vào mùa mưa.
- Bón phân: Cần bón phân theo quý đối với vải thiều, khoảng 2 - 3 tháng/lần mỗi lần bón dùng từ 40 - 50 kg phân chuồng kết hợp với một số loại phân khác như đạm, ure, lân, kali. Bón vừa đủ không quá nhiều để tránh tình trạng sót phân.
- Làm cỏ: Mỗi tháng cần làm cỏ một lần xung quanh các gốc cây để hạn chế tình trạng cỏ lấy hết chất dinh dưỡng của cây. Dùng cuốc xới cỏ quanh gốc hoặc dùng thuốc trừ cỏ đối với những khu vực có quá nhiều cỏ dại mọc.
- Sâu bệnh: Đối với vải thiều, sâu bệnh thường xuyên gặp nhất là bọ xít và sâu hoa, do đó bạn có thể sử dụng một số loại thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật theo đúng liều lượng quy định để giảm thiểu tối đa sâu bệnh.
Vải thiều giá bao nhiêu và mua cây giống ở đâu?
Hiện nay giá bán vải thiều có sự chênh lệch nhau tùy từng khu vực cũng như nơi cung cấp. Thời điểm vải vào mùa mức giá cũng sẽ khác so với khi đầu mua, bạn có thể tham khảo mức giá dưới đây để biết thêm thông tin chi tiết.
- Giá vải thiều Thanh Hà: Vải thiều Thanh Hà có mức giá trung bình dao động từ 35.000 - 80.000 đồng/kg.
- Giá Vải thiều Lục Ngạn: Vải Lục Ngạn có mức giá trung bình dao động từ 45.000 - 90.000 đồng/kg.
- Giá Vải không hạt: Hiện nay vải không hạt được bán với mức giá trung bình khoảng từ 200.000 đồng/kg.
- Giá Cây vải giống: Mức giá trung bình của các cây vải giống có thể dao động từ 40.000 - 70.000 đồng/cây.
Để mua vải thiều, bạn có thể tham khảo các chợ dân cư, siêu thị, cửa hàng tiện lợi hoặc các cửa hàng chuyên cung cấp hoa quả. Đối với cây vải thiều giống, bạn có thể mua tại các vườn ươm, cửa hàng cây giống hoặc mua trên các sàn thương mại điện tử nếu muốn tiện lợi và nhanh chóng hơn.
Trên đây là thông tin chung về Vải thiều - loại trái cây nhận được sự yêu thích của rất nhiều người trong mùa hè ở Việt Nam. Nếu bạn muốn biết thêm về bất cứ loài hoa hoặc cây nào hãy ghé thăm ngay Khu Vườn Xanh để cập nhật thông tin chính xác, nhanh chóng và chi tiết nhất nhé.
