Chanh là một loại cây ăn quả có múi, rất đỗi quen thuộc đối với mỗi người dân Việt Nam. Ngoài sử dụng trồng lấy quả làm thực phẩm, các bộ phận như lá cũng đc sử dụng nhiều làm gia vị thực phẩm. Hãy cùng Khu Vườn Xanh tìm hiểu về giống cây này có gì đặc biệt mà lại được nhiều người ưa chuộng đến vậy nhé.
Đặc điểm của cây Chanh
Cây Chanh là giống cây thuộc họ bưởi, cam, tên khoa học gọi là Citrus aurantiifolia. Cây Chanh có nguồn gốc ban đầu từ các nước Đông Nam Á, về sau nhờ những tính năng ưu việt mà cây được nhân giống ở nhiều quốc gia trên thế giới như: Tây Ban Nha, Trung Đông, Mexico, Ý, Bắc Phi,...
Ở Việt Nam, do thích hợp với điều kiện khí hậu nên cây Chanh được trồng ở tất các tỉnh thành trải dài từ Bắc vào Nam. Vì cây Chanh là loài cây ưa nắng nên cây được trồng rất nhiều ở các tỉnh như: Cần Thơ, Bến Tre, Tiền Giang và Long An.
Cũng như các loài cây khác, cây Chanh mang trong mình những nét đặc trưng riêng biệt. Dưới đây là nội dung mô tả về đặc điểm hình thái của cây Chanh:
- Thân cây: Cây Chanh thuộc giống cây thân gỗ nhỏ, cao khoảng 4 đến 5m. Trên thân cây có rất nhiều gai sắc, nhọn. Cây càng to, khỏe thì gai sẽ càng dài và ngược lại cây nhỏ thì gai sẽ bé.
- Lá: Lá cây Chanh có hình dạng như trái trứng, mọc so le với nhau. Khi mới mọc, lá Chanh mỏng, màu xanh nhạt còn khi già lá cây có màu xanh đậm và dày hơn.
- Hoa: Hoa Chanh mọc ở vị trí ngọn hoặc kẽ lá, mùa hè khi nở hoa có màu trắng còn vào mùa đông hoa có màu tím nhạt. Hoa Chanh có mùi thơm nhẹ, thoang thoảng, mang lại cảm giác dễ chịu khi tỏa hương.
- Quả: Quả Chanh có hình cầu, lúc còn non quả màu xanh đậm. Khi chín, quả chuyển sang màu xanh nhạt hoặc ngả vàng.
- Hạt: Hạt chanh có vị đắng nhẹ. Mỗi một quả Chanh sẽ có từ 5 đến 8 hạt, hạt Chanh hình Elip, nhọn 2 đầu. Quả Chanh càng to thì hạt sẽ càng to và ngược lại.
Phân loại giống cây Chanh
Trong tiếng Anh, quả chanh gọi là Lemon fruit, cây chanh có tên gọi là Lemon tree hoặc theo tên gọi khoa học Citrus aurantiifolia với nhiều giống khác nhau. Hiện nay ở nước ta, cây Chanh được phân làm 9 loại phổ biến, dưới đây là nội dung chi tiết của từng giống Chanh bạn có thể tham khảo:
Chanh tứ quý
Nếu bạn muốn được ăn trái Chanh quanh năm thì bạn có thể trồng giống Chanh tứ quý( cây có tên gọi khác là Chanh không hạt), Loại cây này cho năng suất ra quả cao, có trái quanh năm và mang lại giá trị kinh tế cao. Cây dễ trồng, dễ chăm sóc nên ai cũng có thể trồng được.
Quả Chanh tứ quý có thể được dùng làm gia vị, làm nước uống đều rất ngon và tốt cho sức khỏe của con người.
Chanh ta
Đối với mỗi người dân Việt Nam, chắc hẳn trong mỗi chúng ta không ai không biết đến cây Chanh ta( một số vùng còn gọi là Chanh Bắc).
Đặc trưng của cây Chanh ta quả nhỏ, khi chín mùi rất thơm. Khi bị viêm họng, bạn hãy thái trái Chanh ta thành từng miếng nhỏ, sau đó trộn chung với muối trắng và ngậm trong miệng. Mỗi ngày kiên trì ngậm khoảng 2 lần rất tốt cho cổ họng của bạn.
Chanh Thái
Cây Chanh thái hay còn được gọi là Chanh chúc, Chanh não người. Trái to hơn so với loại Chanh bình thường, vỏ xù xì, vị chua thanh, mọng nước. Ưu điểm quả Chanh này có lượng tinh dầu gấp 5 lần so với Chanh giấy nên có mùi thơm lâu, nồng nàn hơn.
Lá và quả Chanh thái có mùi rất thơm nên thường được sử dụng làm khử tanh cho một số món ăn như: Lươn, Bò, Rắn, Gà,...
Chanh vàng
Cây Chanh vàng hay còn được gọi là cây Chanh mỹ, cây Chanh tây, cây Chanh vàng úc,... Là loài cây ôn đới, tồn tại ở điều kiện khí hậu mát mẻ nên cây được trồng phổ biến ở Châu Úc và Châu Âu. Hiện nay, vì cây mang lại giá trị dinh dưỡng và giá trị kinh tế cao nên ở Việt Nam cũng bắt đầu trồng giống Chanh này.
Cây sẽ cho ra trái sau 2 năm trồng, khi chín quả màu vàng, vị chua thanh, mọng nước, mùi thơm. Quả được dùng làm gia vị, nước uống và làm đẹp. Ngoài ra, cây Chanh vàng được sử dụng làm cây cảnh rất đẹp, vừa giúp thanh lọc không khí mà còn giúp cho không gian sống của bạn trở nên đặc biệt hơn, ý nghĩa hơn.
Một số món ăn ngon được chế biến từ giống Chanh vàng như là: Bánh quy Dứa Chanh, bánh Cheese cake Chanh vàng, bánh Gato Chanh...
Chanh đào
Cây Chanh đào được trồng phổ biến ở Việt Nam, Lào, Campuchia và Trung Quốc. Vỏ của trái mỏng, khi chín vỏ của trái có màu ngả vàng, hồng nhẹ, Ruột của trái có màu hồng, hạt to. Lúc chín, quả có mùi thơm mang lại cảm giác dễ chịu, thoải mái, giúp hỗ trợ cải thiện tâm trạng cho cơ thể.
Hàm lượng Vitamin trong trái Chanh đào có tác dụng chống viêm, tăng miễn dịch, trị ho, cảm cúm,....
Chanh rừng
Cây Chanh rừng là loài cây mọc tự nhiên ở các vùng núi rừng phía Bắc nước ta. Là loại cây lâu năm, sinh trưởng chậm. So với những loại Chanh khác, quả Chanh rừng có kích thước nhỏ hơn. Khi chín vỏ chuyển sang màu vàng, ăn được cả vỏ. Vỏ Chanh rừng có vị ngọt, bùi, thơm. Còn ruột quả Chanh rừng có vị hơi chua.
Khác với những giống Chanh khác, quả Chanh rừng có thể ăn trực tiếp. Khi ăn, quả có vị ngọt, mùi thơm, quả Chanh rừng có thể làm ngâm muối hoặc mật ong dùng để chống ho, viêm họng rất tốt.
Chanh Giấy
Cây Chanh giấy được trồng nhiều ở khu vực Đông Nam Á. Ở Việt Nam, đây là giống cây được trồng từ lâu đời, gắn bó quen thuộc với người dân Việt.
Vì trái Chanh được dùng rất nhiều trong văn hóa ẩm thực Việt Nam, nên lượng tiêu thụ rất cao từ đó mang lại giá trị kinh tế cho người trồng. Lá Chanh thường được dùng làm các món ăn như: Nước chấm, gỏi, canh chua,... Quả Chanh thường được dùng làm nước chấm, nước giải khát, nước Detox,....
Chanh Yên
Cây Chanh Yên( tên gọi khác là cây Thanh yên), nguồn gốc của cây bắt nguồn từ Địa Trung Hải, Ấn Độ và Myanmar. Ở Việt Nam, cây Chanh Yên được trồng nhiều nhất ở các tỉnh thành như: Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Tây, Vĩnh Phúc, Hòa Bình, kéo dài đến Lâm Đồng và Đà Lạt.
Cây Chanh yên nở hoa và cho ra trái vào khoảng tháng 6 đến tháng 7 hàng năm. Khi chín, quả Chanh Yên có màu vàng, vỏ sần sùi, dày, mùi thơm, vị chua nhẹ.
Quả Chanh Yên có tác dụng rất tốt trong bào chế thuốc Đông y, thành phần dinh dưỡng trong Chanh yên có tác dụng hỗ trợ giảm cân, tốt cho tim, cải thiện hệ miễn dịch, giảm ho, long đờm,....
Chanh dây
Cây Chanh dây còn được gọi là cây Chanh leo, mát mát, lạc tiên hay hoa tím. Cây thuộc họ cam Chanh, nguồn gốc của cây bắt nguồn từ Nam Mỹ. Hiện nay, do cây Chanh dây có tác dụng rất tốt cho sức khỏe nên được người dân trên thế giới nhân giống và phát triển trồng trọt. Ở Việt Nam, cây được trồng ở khắp các tỉnh thành trên toàn quốc.
Cây Chanh dây được chia làm 2 loại đó là Chanh dây vỏ vàng và Chanh dây vỏ đỏ. Mỗi loại này đều có đặc điểm riêng biệt:
- Chanh dây vỏ vàng: Khi còn xanh quả có màu xanh, khi chín quả màu vàng, vị hơi chua.
- Chanh dây vỏ tím: Màu của quả khi xanh giống như giống Chanh dây vỏ vàng, khi chín thì quả có màu tím. Vị của quả chua chua, ngọt ngọt, mùi vị rất thơm.
Ngoài ra, quả Chanh dây có thể được dùng pha nước uống, làm trà, làm gỏi, nộm,.... đều rất ngon và bổ dưỡng.
Cách trồng và cách chăm sóc cây Chanh
Cây Chanh trồng khá đơn giản, dưới đây là hướng dẫn chi tiết cho các bạn về cách trồng và cách chăm sóc cây Chanh ở trong chậu:
Cách trồng cây Chanh trong chậu
Chuẩn bị
- Cây Chanh giống khỏe, có đủ nụ, hoa, lá và quả và không có dấu hiệu bị sâu, bệnh.
- Chậu cây có đường kính từ 50 đến 60cm hoặc hơn phụ thuộc vào kích thước cây .
- 2 chiếc xẻng nhỏ dùng để trồng cây
- Giá thể: 50% đất, 30% xơ dừa và trấu, 20% phân gà hoặc phân bò, phân vi lượng, chất Trichoderma để làm cải tạo đất.
- Xỉ, than để cây trồng thoát nước
Cách thực hiện
Khi chuẩn bị xong hết tất cả những vật dụng để trồng cây, bạn hãy cho xỉ, than đặt bên dưới chậu để cây được thoát nước tốt. Sau đó, bạn cho giá thể vào chậu rồi dùng xẻng trộn đều với nhau. Cuối cùng bạn cho cây vào trồng, nhẹ nhàng ấn chặt đất xung quanh gốc cây.
Cách chăm sóc cây Chanh trong chậu
Khác hẳn so với môi trường trồng đất ngoài tự nhiên, cây chanh trồng chậu ban công sẽ gặp nhiều hạn chế hơn về độ ẩm, ánh sang, diện tích sinh trưởng. Do đó bạn cần có một kế hoạch chăm sóc cây cẩn thận, cung cấp đủ nguồn dinh dưỡng giúp cây phát triển tốt.
- Ánh sáng: Cây Chanh là loài cây rất ưa ánh sáng, bạn hãy trồng cây ở những nơi có nhiều ánh sáng chiếu vào.
- Đất trồng: Bạn trồng cây ở những nơi đất cao, thoát nước tốt. Đất cần tơi, xốp, có đầy đủ các chất dinh dưỡng để phát triển cho cây.
- Nước: Để cây sinh trưởng khỏe mạnh, bạn cần tưới nước thường xuyên. Thời gian lý tưởng tưới nước cho cây là lúc 5h30 sáng và 5h30 chiều.
- Phân bón: Để cây hấp thụ tốt, lớn nhanh bạn không nên bón quá nhiều phân, nên bón phân theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Thu hoạch: Sau 4 tháng ra hoa thì trái Chanh sẽ cho thu hoạch. Trong quá trình thu hoạch, bạn hãy dùng các dụng cụ cắt quả chuyên nghiệp để bảo vệ cho cây cũng như đảm bảo được chất lượng quả.
Cây Chanh giá bao nhiêu và mua ở đâu?
Hiện nay, trên thị trường Việt Nam giá bán mỗi cây Chanh giống sẽ giao động khoảng 40.000vnđ đến 70.000vnđ/1 cây Chanh. Giá mua sẽ thay đổi dựa vào thời điểm và chất lượng của cây. Để mua được cây Chanh khỏe, cho ra nhiều trái bạn hãy đến các vườn giống uy tín, viện nghiên cứu nông nghiệp, các sàn thương mại điện tử để mua được giống đạt chuẩn F1.
Trên đây là toàn bộ thông tin về cây Chanh mà chúng tôi muốn chia sẻ cùng các bạn, hi vọng những thông tin cơ bản trên đây sẽ giúp bạn hiểu thêm về loài cây này. Đừng quên nhấn nút Like, Share và thường xuyên ghé thăm Khu Vườn Xanh mỗi ngày để được cập nhập những thông tin về các loài hoa và cây cảnh các bạn nhé.
