Su su là giống cây ăn quả leo giàn, có rất nhiều công dụng trong chế biến thực phẩm, làm món ăn trở nên ngon hơn, bổ dưỡng hơn. Vậy cây Susu có đặc điểm gì, thời vụ trồng vào tháng mấy, cách trồng cây ra sao để ra trái sai, nhiều ngọn. Hãy theo dõi bài viết dưới đây của Khu Vườn Xanh để được biết thêm những thông tin bổ ích về loại cây này nhé.
Đặc điểm của cây Su su
Cây Su su là loại cây thân leo, mọc trên mặt đất hoặc leo giàn, còn được biết đến với tên gọi khác là cây Su le, Chouchou hay Chouchoute. Cây có tên khoa học là Sechium edule, thuộc họ Bầu, Bí và tuổi thọ cây thường là một mùa, trong khoảng từ 5 đến 6 tháng.
Nguồn gốc ban đầu của cây Susu bắt đầu ở các nước EU, Hoa Kỳ, Mexico,... Tại Việt Nam, giống cây này được người Pháp du nhập vào thế kỷ 20 và sau đó cây được trồng ở nhiều nơi trên cả nước. Hiện nay vùng trồng nhiều Susu nhất cả nước lấy ngọn và quả đứng đầu cả nước chính là Tam Đảo, Vĩnh Phúc.
Cũng như những loại cây rau khác, Susu mang trong mình những đặc tính riêng biệt. Sau đây là mô tả chi tiết về đặc điểm hình thái của giống cây này:
- Thân cây: Thuộc loại cây thân leo, thân cây màu xanh đậm, khả năng vươn dài lên đến 12m. Thân cây chia thành nhiều nhánh nhỏ, lan rộng xung quanh.
- Phần quả: Quả Su su màu xanh lục nhạt, hình dáng giống như quả lê. Chiều dài của quả từ 10 - 20cm, bề mặt quả nhăn thô, có những chiếc gai mỏng.
- Phần lá: Lá Su su có màu xanh giống như thân và quả, kích thước lá to, có một gân chính ở giữa và xung quanh lá là những nhánh gân phụ.
- Phần hoa: Hoa su su nhỏ, mọc thành chùm, khi nở hoa có màu trắng, nhụy hoa màu vàng.
Tác dụng của cây Su su
Theo Y học cổ truyền, các thành phần như ngọn và quả Su su có rất nhiều tác dụng cho cơ thể như: Thanh nhiệt, tiêu thũng và lợi tiểu và nhiều công dụng khác cho sức khỏe như:
- Cung cấp nhiều folate và vitamin B giúp phòng chống bệnh tim mạch (qua sự ngăn cản của hình thành và sự dư thừa của chất axit amin homocysteine).
- Cung cấp nhiều chất vitamin C giúp phòng ngừa sự oxy hóa và giảm thiểu được sự tổn thương từ căn bệnh ung thư.
- Cây Su chứa nhiều chất như Kali, kẽm, Đồng, Vitamin k giúp ổn định được huyết áp, giảm đi mụn và đẹp da, tốt cho tuyến giáp.
- Quả Su su cung cấp chất xơ, man, vitamin B6 giúp tốt cho não bộ, tăng trưởng tiêu hóa, quá trình chuyển hóa của chất đạm.
- Không những thế ăn quả và ngọn Su su còn giúp thanh lọc cơ thể, tăng trưởng sức khỏe, giúp giảm cân và tươi trẻ nhan sắc.
Cây Su su trồng tháng mấy?
Với đặc tính là giống cây ưa lạnh, khí hậu mát phù hợp cho cây phát triển, vì thế cây su su thường được trồng ở xứ lạnh miền Bắc nhiều hơn so với miền Nam. Sau đây là thời vụ trồng Su su trên cả nước tùy theo vùng miền, khí hậu khác nhau mà có chút thay đổi, bạn tham khảo theo thông tin dưới đây:
Thời vụ trồng Su su ở miền Bắc
Su su khá phù hợp với khí hậu thời tiết mát mẻ. Ở miền Bắc những tỉnh có thời tiết mát mẻ quanh năm như Tam Đảo, Sapa thì cây Su su được trồng quanh năm, còn những tỉnh khác thì được trồng vào vụ thu đông, từ tháng 9 - 10 dương lịch hằng năm. Vào mùa Hè, Su le thường khó phát triển, cây hay bị cháy lá dẫn đến cây bị héo, rạc đi.
Thời vụ Su su trồng ở miền Nam
Khí hậu quanh năm ở miền Nam nóng bức nên thời điểm thích hợp trồng cây là vào tháng 10 đến tháng 2 của năm sau. Do thời tiết không được phù hợp với đặc tính sinh trưởng của cây, vì thế bạn cần phải chăm sóc cây kỹ càng, tỉ mỉ hơn. Đặc biệt bạn cần lưu ý từ khâu tưới nước, bắc giàn, phòng bệnh,.... Mặc dù cây rất kén những nơi nóng bức nhưng cây Su le là một cây dễ trồng, ăn ngon và đáng để thử.
Mô hình trồng cây Su su
Hiện nay, hiệu suất kinh tế từ việc trồng Su su mang lại cho người dân rất lớn. Vì thế, nhiều địa phương xây dựng những mô hình trồng Su su chuyên nghiệp để tạo ra chất lượng cây đạt chuẩn an toàn. Sau đây là hai mô hình trồng phổ biến được rất nhiều nhà vườn áp dụng:
Mô hình trồng Su su lấy ngọn
Để đạt năng suất tốt nhất, củ Su su được chọn làm giống cần là quả to, nẩy mầm đều, gai cứng, sạch sâu bệnh, có mầm to khỏe mới nhú thì mới được xem giống tốt.
Sau khi chọn giống, chúng ta sẽ tiến hành làm đất. Đầu tiên, bạn rắc vôi bột đều khắp ruộng, cày đất thành luống rộng 1,5 - 2m. Hố được đào nên có đường kính 50cm, sâu 40cm và phải đảm bảo các hố cách nhau 50cm để cây lớn lên không bị đâm vào nhau.
Một lưu ý nhỏ nữa là các bạn nên đổ nhiều mùn rác, các loại phân lót hoá học vào luống trước khi đem cây ra ruộng trồng khoảng 1 tuần. Mỗi hố nên trồng 3 quả giống Su su cách đều nhau, rồi phủ một ít lớp đất lên, sử dụng bao tải, cọc tre để che nắng và bảo vệ cây non.
Mô hình trồng Su su lấy quả
Đây không phải là vấn đề khó, bạn chỉ cần áp dụng kỹ thuật và cách trồng theo hướng dẫn đảm bảo giàn Su su của nhà bạn sẽ sai trĩu quả. Thời điểm thích hợp nhất để trồng Su su lấy quả là khoảng vào cuối tháng 8, đầu tháng 9 âm lịch. Bạn nên chú ý rằng Susu là giống cây phát triển mạnh vào mùa đông lạnh và mùa xuân mưa ẩm. Khi đó thời tiết sẽ se se lạnh, nhờ đó cây sẽ sai quả và mọc nhiều ngọn hơn.
Cách trồng và chăm sóc cây Su su từ quả
Su su được trồng chủ yếu làm cây thực phẩm với mục đích lấy quả và lấy ngọn. Phương pháp trồng và nhân giống chủ yếu là từ quả. Để trồng và chăm sóc cây đúng kỹ thuật, bạn có thể thực hiện theo các bước sau:
Chọn giống
Chuẩn bị quả Su su giống có mầm to khỏe, nhú ra rễ. Tiếp theo là chọn đất (đất được chọn phải là đất cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây như là đất mùn ẩm, đất có trộn vỏ trấu,...) và dụng cụ kèm theo (như khay, chậu, xẻng nếu cần).
Tiến hành ươm quả
Bạn tiến hành ươm quả bằng cách đổ đất vào chậu nhỏ, sau đó tạo một lỗ nhỏ vừa đủ để cho củ Su su giống vào (đảm bảo cuống quả được hướng lên trên). Tiếp theo, phủ đất đều lên quả sao cho phần cuống (chỗ sẽ mọc mầm) được lộ ra ngoài. Cuối cùng, đặt chậu ươm ở hơi khô ráo, sạch sẽ, ấm áp.
Trồng cây
Đây là bước quan trọng, bạn nên hết sức lưu ý. Khi trồng cây, bạn đặt quả Su su đã ươm xuống hố đất đã đào, sau đó lấp lại bằng đất tơi xốp sao cho phần đất che kín phần mầm rễ. Bạn lưu ý mỗi hố đất chỉ nên trồng từ 2 - 3 quả, mỗi quả cách nhau 30 - 40cm.
Làm giàn leo
Đến khi cây mọc cao tầm khoảng 0.5 - 1m thì bạn tiến hành cắm cọc hoặc buộc dây để cây leo được lên giàn (giống giàn bầu, giàn mướp). bạn cũng nên lưu ý cứ 10-15 ngày thì bón phân hữu cho cho cây để cây phát triển tốt hơn.
Chọn cọc tre hoặc gỗ cứng, to và chắc (nếu có điều kiện thì làm giàn sắt), sau đó chôn sâu xuống 2 bên mép luống, cọc cách cọc từ 1,3 - 1,5m, sau lại dùng khúc tre buộc cố định từng cặp cọc ngang qua luống, rồi lấy lưới cước chuyên dụng giăng cách mặt luống 70 - 80cm và buộc níu chặt lưới vào các trụ cọc ngang, dọc tạo thành giàn cho cây su su leo. Lưu ý, nên chọn loại lưới có kích thước 16 X 20cm/ô mắt lưới. Hệ thống giàn leo susu phải đảm bảo chắc chắn, sao cho cây leo bám suốt năm không đổ ngã, xiêu vẹo.
Đất trồng
Su le có thể trồng trên nhiều loại đất khác nhau, phù hợp nhất là loại đất tơi, xốp, dễ thoát nước, nếu đất kém dinh dưỡng, bạn nên trộn thêm phân hữu cơ, bổ sung dinh dưỡng cho cây.
Ánh sáng
Cây nên được trồng những nơi thoáng, mát, có ánh sáng chiếu vào. Thời điểm nắng gắt bà con nên che chắn cho cây vì cây không ưa nắng.
Tưới nước
Để cây lớn mạnh, ra sai quả và ngọn việc tưới nước rất quan trọng. Mỗi ngày, bà con hãy tưới nước cho cây vào lúc sáng sớm và tối muộn.
Bấm ngọn
Có một điểm bạn nên chú ý là khi các ngọn chính có chiều dài khoảng 2m cũng là lúc bấm ngọn, cắt tỉa cành nhánh yếu để cây tập trung chất dinh dưỡng cho nhánh chính. Khi bấm ngọn, phải đảm bảo độ ẩm và giàn su su phải được thoáng mát để cây phát triển tốt hơn.
Thu hoạch
Sau tầm 2-3 tháng khi quả su su căng, láng vỏ thì bạn bắt đầu thu hoạch trái được nhé. Không nên để quả bị già quá, khi đó vỏ quả sẽ bị cứng và vị không được ngọt.
Nếu trong quá trình trồng cây Su su, bạn nhận thấy có tình trạng Su su không ra được quả thì nguyên nhân có thể là do trồng cây vào thời điểm không phù hợp, chăm sóc không đúng cách, bị sâu bệnh tấn công và một số nguyên nhân khách quan, chủ quan khác. Để tránh tình trạng này, bạn nên tìm hiểu rõ về thời vụ, cách chăm sóc để giúp cây sinh trưởng và thu hoạch đạt năng suất cao.
Su su giá bao nhiêu và mua ở đâu?
Hiện nay, trên thị trường, ngọn và quả Su su có giá bán từ khoảng 30.000vnđ đến khoảng 60.000vnđ/1kg. Chúng thường được bán ở các chợ đầu mối hay các siêu thị hoặc chợ dân sinh. Để mua được Su su thật sự rất đơn giản, nhưng để mua được rau chất lượng thì nên chọn những địa điểm cung cấp thực phẩm an toàn, sạch sẽ, uy tín.
Nếu bạn quan tâm đến giá của quả Su su giống thì hiện nay giá rơi vào khoảng 20.000 - 25.000vnđ/1 gói. Để mua giống cây chuẩn F1 bạn có thể mua ở đại học nông nghiệp, tại những nông trại uy tín, sàn thương mại điện tử,.....
Cây Su su chắc hẳn là loại cây quen thuộc với chúng ta dù là trồng để lấy ngọn và quả phải không nào. Cả hai đều được chế biến đa dạng thành các món ăn quen thuộc trên mâm cơm người Việt Nam. Nếu bạn có thắc mắc gì về giống cây này, hãy để lại bình luận dưới bài viết. Và đừng quên Like và Share để ủng hộ Khu Vườn Xanh để cập nhật thêm thông tin về các loài hoa, cây cảnh khác nhé!
