Cây gấc là loại cây dễ trồng và chăm sóc lại mang về lợi ích kinh tế cao nên nó được nhiều người lựa chọn. Vậy những đặc điểm để nhận dạng loại cây này, các tác dụng mà nó đem lại, cách trồng, chăm sóc thế nào là chuẩn? Bạn hãy cùng Khu Vườn Xanh tìm hiểu qua bài chia sẻ ngày hôm nay nhé!
Đặc điểm của cây Gấc
Gấc là giống cây thân thảo dây leo có tên khoa học là Momordica cochinchinensis thuộc họ Cucurbitaceae. Nguồn gốc ban đầu từ các quốc gia Đông Nam Á, Bắc châu Úc và Việt Nam là quốc gia lần đầu tiên được phát hiện. Ở nước ta giống cây này khá quen thuộc với người dân, đặc biệt là người dân khu vực nông thôn.
Đặc điểm hình thái
Để nhận biết cây gấc, thì phần này chúng ta cùng để ý các đặc điểm dưới đây:
- Thân cây: Thuộc nhóm loại cây thân leo lâu năm, chiều dài dây gấc có thể lên đến 15m, nhiều nhánh.
- Lá gấc có màu xanh chia làm 3 đến 5 nhánh như bàn chân vịt nằm so le nhau như bàn tay, lá to khoảng 15 đến 20cm.
- Hoa cây gấc: Khi còn là nụ thì có màu xanh, khi hoa nở có màu trắng vàng. Sau khi trồng khoảng 2 tháng là có hoa. Hoa gấc có hoa đực và hoa cái.
- Quả gấc: Có hình dạng tròn, có gai ngắn, từ màu xanh giống lá, đến khi chín thì vỏ quả chuyển thành màu vàng và đỏ cam.
- Hạt gấc: Bổ quả gấc ra bên trong ruột sẽ có phần thịt đỏ và hạt gấc màu đen, hình tròn dẹt, đường kính hạt vào khoảng 2.5cm.
Thời gian ra trái
Gấc là loại cây trồng nhanh được thu hoạch, sau khoảng 4 đến 5 tháng là đã có quả. Cây thường ra hoa vào mùa hè và mùa thu nên mùa đông sẽ là mùa quả chín, có thể thu hoạch được. Ở thời tiết miền Bắc thì gấc sẽ được trồng vào tháng tết âm lịch, còn ở miền Nam thời tiết ấm nóng quanh năm thì có thể trồng vào mùa nào cũng được.
Cây gấc sống lâu năm, với một lần trồng thì cây có thể sống và cho quả trong rất nhiều năm, nhưng cần lưu ý là hái hết quả xong, chúng ta cắt dây gấc đi để nó lên mầm tiếp, cứ như vậy năm này qua năm khác. Cây gấc càng già sẽ càng khỏe và cho nhiều quả.
Phân loại cây Gấc
Việc phân loại cây gấc sẽ giúp người trồng chọn được cây phù hợp, cho năng suất cao. Khi là cây gấc con thì rất khó để phân biệt giữa các loại gấc. Người ta phân loại gấc thành 2 loại như sau:
Gấc cái
Cây có khả năng ra cả hoa đực và hoa cái. Hoa gấc cái có bầu nhụy và ba cái nhị nhô cao ra, chính những bông hoa này sau khi được thụ phấn sẽ cho ra quả gấc. Cây gấc cái sẽ được tạo thành từ các hạt gấc cái, có đặc điểm đa phần là hạt dạng tròn, đầy đặn.
Gấc đực
Là cây chỉ có thể ra hoa đực, không thể có quả cho dù chăm sóc như thế nào đi nữa. Những cây gấc đực được trồng từ hạt gấc đực, hạt đa phần có đặc điểm là hạt không tròn đều, cong vẹo, nhỏ dài.
Tác dụng của cây Gấc
Món xôi gấc có lẽ là rất quen thuộc với chúng ta, nó được nấu từ gạo nếp trộn với thịt của hạt gấc (phần màu đỏ bao bọc bên ngoài hạt) có màu đỏ mang ý nghĩa may mắn đầu năm mới. Hay những món bánh gấc rất ngon miệng lại bắt mắt. Ở phần này chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết hơn về tác dụng của từng bộ phận của loại cây này.
- Cơm quả gấc: tính trung bình, vị ngọt nhẹ, có công dụng tốt cho tiêu hóa, bổ máu, bổ can thận, tốt cho mắt.... Ngoài nấu xôi ăn thì có thể dùng sản xuất dầu gấc, quả non dùng nấu canh hoặc xào ăn. Cơm cùi quả gấc tốt cho cơ thể tim mạch, bổ não.
- Hạt gấc: vị ngọt, tính ấm, nhưng có độc. Tác dụng làm máu lưu thông, trị mụn nhọt, hạch kết, làm sưng đau nhanh. Dùng giấm ngâm rồi bôi để chữa quai bị, mụn nhọt, hạch, tụ huyết khối rắn sưng đau. Ngâm rượu, bôi điều trị chấn thương tụ máu bầm tím, giãn dây chằng, bong gân.
- Rễ gấc: Có tác dụng giảm viêm, giải độc tố, khỏi mụn nhọt. Dùng rượu ngâm hoặc đun uống ngày 2 lần, mỗi lần 12 đến 14g, giúp chữa cơ, xương khớp đau nhức.
- Lá gấc: Ăn lá gấc giúp tiêu hóa tốt, đặc biệt tốt cho những người đang bị táo bón. Xào hay nấu canh lá gấc non là thành một món ăn ngon.
Hiện nay dầu gấc còn được tinh chế thành các viên thuốc giúp đẹp da, mọc tóc tốt, bổ sung vitamin E. Cũng có những loại mỹ phẩm được chiết xuất từ gấc.
Cách trồng và chăm sóc Gấc cho nhiều quả
Để cây gấc sinh trưởng nhanh, cho nhiều quả to trong thời gian sớm và đạt năng suất cao thì chúng ta cần chú ý tới các yếu tố kỹ thuật dưới đây như:
Nhân giống
Có hai cách nhân giống gấc như dưới đây, trong đó giâm dây gấc là phổ biến và cho chất lượng cây giống cao hơn hẳn:
- Trồng gấc bằng dây: Cắt đoạn dây gấc bánh tẻ thành các đoạn từ 30 đến 40cm. Chuẩn bị bầu đất sẵn rồi giâm vào. Khi phần cành giâm ra chồi non thì đem trồng vào đất, mỗi gốc trồng cách nhau 3 đến 4m.
- Trồng gấc bằng hạt: Chọn hạt gấc cái trồng vào hố sâu khoảng 15 đến 20cm, mỗi hố trồng khoảng 2 đến 3 hạt, cách nhau 3 đến 4m, sau khi cây gấc con mọc lên thì có thể tỉa đi những cây yếu. Với kỹ thuật này, nhiều người thắc mắc trồng gấc bằng hạt sống hay chín. Câu trả lời là chúng ta chỉ trồng bằng hạt sống của quả đã chín.
Đất trồng
Chọn đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng, thoát nước dễ, bón thêm một chút đất pha cát hoặc mùn lá cây, giúp bộ rễ cây được thoáng khí, nhanh phát triển
Nước tưới
Cần phải tưới nước thường xuyên, nhất là giai đoạn mới trồng, giai đoạn ra hoa, tạo quả. Tưới vừa đủ tránh gây ngập úng thối rễ. Khi cây lớn, tán rộng, rễ lan rộng và nhiều lá bạn sẽ không cần phải tưới nhiều nữa.
Làm giàn
Dựng từ tre, nứa hay cột bê tông, cao khoảng 2 đến 4m. Phía trên đan dây thép lại để cho dây gấc bám vào và leo lên. Giàn leo rộng là không gian lý tưởng để cây gấc cho nhiều quả. Giàn gấc đẹp là giàn vuông vắn, sau này có quả thì quả sẽ chồi xuống dưới, nhìn đẹp mắt.
Phân bón
Dùng phân bón tổng hợp NPK hoặc tốt hơn là sử dụng phân chuồng hoai mục để bón định kỳ 4 tuần/lần. Không nên bón quá nhiều và quá dầy dẫn tới rễ cây bị xót
Phòng trừ sâu bệnh
Cắt tỉa lá già, dùng thuốc trừ sâu sinh học nếu phát hiện có sâu bệnh hại.
Giá bán Gấc giống bao nhiêu và mua ở đâu?
Hiện nay cây gấc con giống đang được bán trên thị trường với rất nhiều mức giá khác nhau, từ cây con tới hạt giống gấc. Nếu không tìm được điểm mua cây con, bạn có thể lựa những hạt gấc cái hoặc thân gấc già để làm giống nhé.
Sau đây là giá của một vài giống gấc nổi bật mà bạn có thể tham khảo:
- Giống gấc ta: 10.000đ - 15.000đ/cây
- Giống gấc cao sản: 15.000đ - 25.000đ/cây
- Hạt giống gấc: 5.000đ - 7.000đ/hạt
Lưu ý: Đây là mức giá tham khảo và giá bán lẻ nếu bạn mua với số lượng lớn chắc chắn giá thành sẽ tốt hơn rất nhiều.
Cây Gấc giống tốt là yếu tố quan trọng và quyết định đến sự phát triển, năng suất sau này. Vì vậy lựa chọn địa chỉ uy tín để mua cây giống là điều mà bạn nhất định không thể bỏ qua.
Bài viết hôm nay đã chia sẻ chi tiết về đặc điểm, phân loại và tác dụng của cây Gấc. Đặc biệt là kỹ thuật trồng và chăm sóc như thế nào? Để cây gấc ra nhiều quả chất lượng cao. Để tham khảo thêm về giá cũng như mua gấc giống chuẩn, cho năng suất cao thì bạn hãy liên hệ với Khu Vườn Xanh để được hỗ trợ nhé.
