Cây dây đau xương còn gọi là cây khoan cân đằng, có nguồn gốc từ Đông Á. Được biết đến với những đặc tính đáng chú ý trong y học dân gian, cây đau xương đã được sử dụng từ lâu để hỗ trợ trong việc giảm đau và điều trị một số vấn đề về xương khớp. Cùng Khu Vườn Xanh tìm hiểu thêm thông tin dưới đây để hiểu rõ hơn về loại cây này.
Cây đau xương là cây gì?
Dây đau xương được ghi danh khoa học là Tinospora sinensis (L.) Merr., là một loại cây thuộc họ Tiết dê (Menispermaceae). Cây còn được biết đến là một loại cây dược liệu quý với cái tên khác là Khoan cân đằng, tục cốt đằng hay khau năng cấp, có tên gọi xuất phát từ ý nghĩa là hỗ trợ và làm cho xương cốt được thư giãn và khỏe mạnh.
Cây đau xương thuộc thân leo, lá có hình dạng tim, thoạt nhìn thường lầm với dấp cá. Cây hay mọc dại ở nhiều nơi. Do đó, bạn sẽ không quá khó để tìm kiếm loại cây này.
Đặc điểm của cây Đau xương
Cây đau xương có lẽ không còn xa lạ với những ai hay mắc bệnh về xương khớp. Tuy nhiên, đây có thể là loại cây “lạ" với nhiều người. Hiểu được điều đó, Khu Vườn Xanh chia sẻ đầy đủ các đặc điểm của cây đau xương để bạn đọc dễ dàng nhận biết:
- Thân cây: Dây đau xương là một loại cây leo với thân bằng thân quấn. Thân của cây có hình dạng trụ, màu xám, có các nốt trên thân và có lông.
- Lá: Lá của cây đau xương có hình dạng tim, mọc rải rác, có các gân lan tỏa khắp mặt lá, mặt trên của lá láng mịn trong khi mặt dưới có lông tơ màu trắng nhạt.
- Hoa: Cây dây đau xương mang hoa mọc ở kẽ lá thành từng cụm hoa đơn độc hoặc nhiều cụm hoa. Những bông hoa này có màu vàng lục và được phủ bởi lông tơ màu trắng nhạt.
- Quả: Quả của cây đau xương có hình dạng bầu dục hoặc tròn, khi chín có màu đỏ và bên trong chứa chất nhày bao quanh hạt ở dạng hình bán cầu.
Tác dụng của cây đau xương
Cây đau xương có công dụng chính là hỗ trợ các vấn đề liên quan đến xương khớp trong y học cổ truyền và y học hiện đại với nhiều bài thuốc hỗ trợ điều trị xương khớp hiệu quả. Dưới đây là thông tin chi tiết về tác dụng của loại cây này:
Thành phần hóa học cây đau xương
Dây đau xương là một loại dược liệu đặc biệt với nhiều hoạt chất quý như Alkaloid. Bên cạnh đó, cành cây cũng chứa thành phần Dinorditerpen Glucosid như Tinosinensid A, B - những hoạt chất có khả năng ức chế thần kinh trung ương và giảm đau hiệu quả trong thời gian ngắn.
Dây đau xương chữa bệnh gì?
Cây dây đau xương có vị đắng và tính mát, thuộc vào hệ kinh can trong y học cổ truyền. Thường được dùng để giúp khu phong, giảm đau và tăng cường hoạt lạc. Cây cũng được sử dụng để điều trị các triệu chứng của bệnh tê thấp, đau xương, đau người và được sử dụng như một loại thuốc bổ.
Dây đau xương chữa đau xương khớp
Dây đau xương có chứa nhiều hoạt chất quan trọng như Alkaloid, Dinorditerpen Glucosid, và berberin, có khả năng giảm đau và hỗ trợ điều trị các vấn đề liên quan đến đau xương khớp.
Đối với người bị đau xương khớp, cây dây đau xương thường được sử dụng như một phương pháp điều trị bổ trợ. Có thể dùng dưới dạng thuốc hay nước sắc để giảm đau và giúp cải thiện tình trạng sức khỏe chung.
Cây đau xương có uống được không?
Cây đau xương có thể uống được trong dạng dược liệu hoặc nước sắc. Cây được sử dụng làm một loại thảo dược trong y học truyền thống và được dùng để giảm triệu chứng đau xương, viêm khớp, và các vấn đề liên quan đến khớp.
Thường thì cây đau xương được chế biến thành các dạng dược phẩm như viên nang, viên uống hoặc dạng nước sắc. Có thể uống theo liều lượng được hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc theo sự hướng dẫn của bác sĩ.
Tác hại của cây Đau xương
Mặc dù cây đau xương có nhiều đặc tính hữu ích và được sử dụng trong y học truyền thống để giảm đau xương và các vấn đề khớp, nhưng cũng có thể gây ra một số tác hại khi sử dụng không đúng cách hoặc vượt quá liều lượng:
- Tác dụng phụ dạng tiêu chảy: Uống cây đau xương quá liều có thể gây ra tác dụng phụ như tiêu chảy, buồn nôn, và nôn mửa.
- Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa: Việc sử dụng cây đau xương trong thời gian dài hoặc quá liều có thể gây ra tổn thương đến hệ tiêu hóa, gây ra rối loạn tiêu hóa.
- Một số tác dụng phụ khác có thể xảy ra trong quá trình sử dụng, bạn cần tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng
Cách chế biến và sử dụng cây Đau xương
Sử dụng và chế biến cây Dây đau xương không quá phức tạp, bạn có thể sử dụng bằng cách đắp ngoài lên vùng bị đau nhức. Để làm điều này, cây cần được giã nát và trộn với một ít nước, sau đó đắp lên vùng đau nhức. Phương pháp này có thể giúp làm giảm đau và làm giảm tình trạng viêm nhiễm vùng bị tổn thương.
Cây đau xương ngoài ra cũng có thể được dùng để sắc làm nước uống. Đầu tiên, rửa sạch lá dây đau xương. Sau đó, giã nát lá và trộn cùng các vị thuốc khác, cuối cùng là vắt lấy nước cốt để uống. Phần bã lá còn lại có thể đem đun nóng và chườm lên các vùng bị sưng để giảm cơn đau.
Cách ngâm rượu cây Đau xương
Cách ngâm rượu cây đau xương được thực hiện theo các bước sau đây:
- Bước 1: Chuẩn bị rượu và cây đau xương: Sử dụng rượu nếp có độ cồn từ 38 đến 44 độ và 350 gram cây đau xương (tương đương 01 túi).
- Bước 2: Ngâm cây đau xương vào rượu: Đổ cây đau xương vào bình 5L rượu. Đậy kín nắp bình để ngâm cây trong rượu.
- Bước 3: Bảo quản rượu: Đặt bình rượu chứa cây đau xương ở nơi râm mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Để cây ngâm trong rượu trong vòng 6 tháng.
- Bước 4: Sử dụng: Sau khi đã ngâm đủ thời gian, bạn sử dụng rượu cây đau xương bằng cách uống một ly nhỏ vào mỗi buổi tối hoặc sử dụng theo hướng dẫn của người có chuyên môn.
Lưu ý: Trước khi sử dụng rượu cây đau xương, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng sản phẩm từ cây đau xương.
Bài thuốc hay sử dụng cây dây đau xương
Dưới đây là một số các bài thuốc sử dụng cây dây đau xương để điều trị các vấn đề về sức khỏe mà bạn có thể tham khảo, cụ thể như sau:
- Bài thuốc chữa đau lưng và mỏi gối do thận yếu: Ngâm 12g củ mài, 12g dây đau xương, 12g thỏ ty tử, 12g rễ cỏ xước, 16g cốt toái bổ, 16g đỗ trọng và 16g tỳ giải trong rượu hoặc sắc nước. Dùng hàng ngày để giảm triệu chứng đau lưng và mỏi gối do thận yếu.
- Bài thuốc chữa rắn cắn với cây đau xương: Giã nhỏ 20g dây đau xương, 20g lá tía tô, 50g rau sam và 30g lá thài lai, sau đó chắt lấy nước uống. Bã có thể đắp lên vết rắn cắn để làm giảm độc tính.
- Bài thuốc chữa bong gân và sai khớp: Dùng hỗn hợp các loại lá như lá tầm gửi cây khế, lá dây đau xương, hạt máu chó, hồi hương, hạt trấp, quế chi, lá bưởi bung, đinh hương, vỏ núc nác, củ nghệ, huyết giáp, vỏ sòi, lá kim cang, lá mua, lá náng, gừng sống, lá canh châu, lá thầu dầu tía, mủ xương rồng bà. Chườm lên vùng khớp cần điều trị.
- Bài thuốc chữa thấp khớp: Sắc các loại dược liệu hoàng nàn chế, thổ phục linh, hoàng lực, dây đau xương, rễ bưởi bung, ngưu tắc, độc lực, tầm xuân, kê huyết đằng, lá lốt và huyết giác để điều trị thấp khớp.
- Bài thuốc trị đau nhức xương khớp: Sắc dây đau xương, thái nhỏ và sao vàng, ngâm với rượu theo tỷ lệ 1:5. Uống 3 lần mỗi ngày hoặc sắc nước uống trong 15 - 20 ngày. Hoặc đắp lên vùng bị đau nhức.
Các sản phẩm từ cây đau xương
Cây đau xương là loại cây quen thuộc đối với những ai bị đau, nhức mỏi xương khớp. Đây cũng chính là lý do vì sao có rất nhiều các sản phẩm được chế biến từ loại cây này, cụ thể như sau:
Dây đau xương khô
Cây đau xương sau khi thu hoạch có thể được phơi nắng để thành dạng khô. Dạng khô này thường được sử dụng làm nguyên liệu trong nhiều bài thuốc truyền thống và sản phẩm y tế.
Trà dây đau xương
Dây đau xương cũng có thể được sử dụng để chế biến thành trà. Trà dây đau xương thường được làm từ cây non tươi hoặc từ dạng khô, giúp giảm đau và hỗ trợ trong việc điều trị các vấn đề về xương khớp.
Cao dây đau xương
Cao dây đau xương là sản phẩm chiết xuất từ cây dây đau xương, thường được dùng trong y học cổ truyền và làm thuốc bổ. Cao dây đau xương có nhiều tác dụng khác nhau như giảm đau, tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ trong việc điều trị các vấn đề liên quan đến xương khớp.
Cách trồng và chăm sóc cây đau xương
Để trồng và chăm sóc cây đau xương nhanh chóng, đạt hiệu quả cao, bạn nên chú ý đến những yếu tố sau đây:
- Giống: Cây dây đau xương có thể nhân giống bằng cách sử dụng cành và thân. Chọn những cành khỏe mạnh để cắt thành từng đoạn làm giống.
- Đất và cách trồng: Cây có thể được trồng trên mọi loại đất, nhưng cần đảm bảo đất cao ráo và thoát nước tốt, tránh úng ngập. Trồng cây trên đất phẳng hoặc lên luống, với khoảng cách 60cm giữa các cây.
- Bón phân và làm giàn: Để cây phát triển tốt, nên bón lót phân chuồng hoai mục. Sau khi chồi non phát triển đủ dài (30 - 40cm), cần làm giàn hoặc cắm cọc để hỗ trợ cho dây leo. Bón phân chuồng hoai mục, nước giải, và đạm pha loãng để thúc đẩy tăng trưởng. Bón thúc năm đầu vào tháng 6 - 7, và từ năm thứ hai nên bón thúc làm 2 đợt vào các tháng 2 - 3 và 5 - 6.
- Thu hoạch: Thân và lá có thể thu hoạch quanh năm. Đối với thân già, có thể cắt nhỏ và phơi khô hoặc sử dụng sống hoặc tẩm rượu sao.
Dây đau xương giá bao nhiêu và mua ở đâu?
Hiện nay, các ngành công nghiệp thực phẩm chú trọng vào sản phẩm làm từ dây đau xương như trà, dây đau xương khô,... Do đó, tuỳ thuộc vào mỗi loại sản phẩm, thương hiệu, trọng lượng mà gía cả có sự chênh lệch khác nhau. Nhìn chung, mức giá cho các sản phẩm làm từ loại cây này chỉ dao động từ vài chục nghìn đến vài trăm nghìn.
Để tìm mua dây cây đau xương tươi, bạn có thể mua trực tiếp tại các cửa hàng bán thuốc dân tộc hoặc các cửa hàng thuốc truyền thống. Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm cây đau xương tại các chợ hoặc các cửa hàng bán cây cảnh và dược liệu.
Nếu không có điều kiện mua cây đau xương tươi, bạn cũng có thể tìm mua các sản phẩm chế biến từ cây đau xương như cao, dược liệu khô, hoặc trà dây đau xương tại các cửa hàng trực tuyến hoặc qua các đại lý phân phối.
Với những chia sẻ trên đây, Khu Vườn Xanh hy vọng đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn loại cây dược liệu này. Đừng quên theo dõi thêm những bài viết khác của chúng tôi để khám phá thêm nhiều bài thuốc từ những cây dược liệu quý hiếm khác bạn nhé!
