Trong dân gian từ lâu đã lưu truyền nhiều bài thuốc chữa bệnh từ cây Chùm ngây. Giống cây này vừa có tác dụng tốt đối với sức khỏe con người vừa được dùng như một loại thực phẩm dinh dưỡng. Nếu bạn đang quan tâm đến loại dược liệu này thì đừng bỏ qua bài viết dưới đây của Khu Vườn Xanh nhé.
Cây Chùm ngây là gì?
Ở Việt Nam, cây Chùm ngây còn được gọi với nhiều tên khác nhau như cây Moringa, cây ba đậu dại, cải ngựa,... Tên khoa học của nó là Moringa Oleifera và thường mọc hoang dã trong tự nhiên, thuộc họ Chùm ngây.
Nguồn gốc cây Chùm ngây xuất hiện lần đầu tiên ở khu vực nhiệt đới Nam Á, phổ biến nhất là ở Ấn Độ và một phần Thái Lan. Sau khi phát hiện ra thành phần dược lý trong cây, nhiều quốc gia đã nhanh chóng trồng chùm ngây, hiện nay giống cây này đã xuất hiện ở hầu khắp các nước Châu Á trong đó có Việt Nam.
Đặc điểm của cây Chùm ngây
Cây chùm ngây có giá trị kinh tế khá cao, chúng có khả năng sinh trưởng và phát triển tốt với mọi điều kiện khí hậu khác nhau. Dưới đây là một số đặc điểm hình thái nổi bật của giống cây này:
- Phần thân cây: Cây chùm ngây có thể đạt chiều cao từ 8 đến 12 mét khi ở trong tự nhiên, khi trồng trong vườn chúng thường chỉ cao khoảng 3-5 mét. Cây có thân gỗ nhỏ, trơn không xù xì hoặc có gai, màu cây nâu nhạt và có thể sống lâu năm.
- Phần lá: Lá của cây chùm ngây nhỏ và hình tròn hoặc hình trứng. Chúng có kích thước từ 1 đến 2 cm. Lá non có màu xanh sáng và lá già có màu xanh tối hơn, mọc dạng lá kép, quanh năm ngay cả khi điều kiện khí hậu khắc nghiệt.
- Phần hoa: Hoa chùm ngây có màu trắng đến trắng xanh và mọc thành chùm từ nách lá. Chúng có kích thước từ 2 đến 3cm có mùi thơm nhẹ, có thể sử dụng làm thuốc. Quả của cây chùm ngây là trái chùm dài hình ống, được sử dụng lấy tinh dầu và phục vụ một số ngành nghề công nghiệp nhất định.
Giá trị dinh dưỡng cây Chùm ngây
Cây chùm ngây chứa nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu, các nhóm vitamin như vitamin A, vitamin C, vitamin E, kali, canxi và chất xơ. Hàm lượng dưỡng chất có trong lá của cây được đánh giá cao hơn gấp 2 – 4 lần so với nhiều loại thực phẩm dinh dưỡng khác hiện nay.
Trong đó cứ 100gram lá chùm ngây sẽ chứa năng lượng bao gồm: carb, chất xơ, lipid, protein, canxi, magie, sắt, photpho, mangan, natri, 7 loại vitamin, 18 loại amino acid, 6 khoáng chất, các hợp chất phenol và chất chống oxy hóa. Đặc biệt là chứa các loại hợp chất quý hiêm như zeatin, alpha sitosterol,...
Do vậy, cây Trùng ngây không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao mà còn giúp tăng cường sức khỏe, giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính và giúp cơ thể chống lại sự tác động của môi trường gây hại. Nó có thể được sử dụng dưới nhiều hình thức, bao gồm trà, bột, dầu và viên nang, để bổ sung chất dinh dưỡng hàng ngày.
Tác dụng của cây Chùm ngây
Cây chùm ngây đã được sử dụng trong y học cổ truyền từ rất sớm và được cho là có nhiều tác dụng chữa bệnh. Dưới đây là một số tác dụng của cây chùm ngây:
- Tăng cường sức đề kháng: Cây chùm ngây chứa nhiều chất chống oxy hóa và chất dinh dưỡng giúp tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể. Việc bổ sung cây chùm ngây vào chế độ ăn hàng ngày có thể giúp tăng cường sức đề kháng và giảm nguy cơ mắc các bệnh tật.
- Tác dụng chống viêm: Cây chùm ngây chứa các chất có tác dụng kháng viêm tự nhiên. Việc sử dụng lá cây này có thể giúp giảm viêm nhiễm trong cơ thể, đồng thời giảm đau và sưng tấy.
- Hỗ trợ tiêu hóa: Lá cây chùm ngây chứa các enzyme tiêu hóa tự nhiên, giúp cải thiện quá trình tiêu hóa trong cơ thể. Nếu bị táo bón hoặc vấn đề về tiêu hóa, sử dụng lá cây chùm ngây có thể giúp giảm triệu chứng một cách hiệu quả.
- Hỗ trợ điều trị tiểu đường: Cây chùm ngây có chứa các hoạt chất quan trọng giúp cải thiện tình trạng bệnh của người mắc tiểu đường, giảm lượng đường trong máu và protein thừa trong nước tiểu. Kiên trì sử dụng một thời gian sẽ giúp bệnh lý thuyên giảm một cách đáng kể.
- Bảo vệ tim mạch và ổn định huyết áp: Sử dụng cây chùm ngây hàng ngày có thể giúp giảm lượng Cholesterol xấu, ngăn chặn nguy cơ xơ vữa động mạch và điều hòa huyết áp trong cơ thể. Từ đó giảm thiểu các vấn đề xấu đối với hệ tim mạch và huyết áp của người bệnh.
Bên cạnh đó, cây Chùm ngây còn có tác dụng tốt trong việc điều trị các bệnh lý về xương khớp, Alzheimer, sỏi thận, bảo vệ mắt, giúp bổ máu, cải thiện làn da và vóc dáng. Đối với trẻ nhỏ sẽ cung cấp lượng lớn chất dinh dưỡng có lợi, tăng cường sức khỏe tối ưu.
Ngon và Lành - Có nên ăn rau Chùm ngây
Tác hại của cây Chùm ngây
Mặc dù nó có những công dụng về y học cũng như giá trị dinh dưỡng cao, nhưng cây chùm ngây cũng tồn tại một số tác hại nhất định đối với con người nếu như không biết cách sử dụng đúng:
- Tác động lên hệ thần kinh: Cây chùm ngây ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, gây ra triệu chứng như chóng mặt, nhức đầu, lo lắng, mất ngủ. Do đó bạn không nên sử dụng chúng vào buổi tối, những người mắc chứng mất ngủ cũng không nên sử dụng.
- Ảnh hưởng tới thai nhi: Đối với phụ nữ có thai không nên sử dụng cây chùm ngây vì chúng có chứa một số chất gây co tử cung, tiềm ẩn các nguy cơ sảy thai. Vì vậy trong khoảng thời gian đầu mang thai, bạn tuyệt đối không nên ăn chúng để đảm bảo an toàn cho thai nhi.
- Tương tác với các loại thuốc: Cây chùm ngây có thể tương tác với nhiều loại thuốc khác nhau, làm giảm đi tác dụng của các loại thuốc điều trị bệnh. Do đó nếu sử dụng hãy chú ý thời gian, không nên dùng ngay sau khi uống thuốc.
Các sản phẩm từ cây Chùm ngây
Là cây dược liệu quý, có giá trị kinh tế cao, cây chùm ngây được sử dụng làm nguyên liệu tạo ra nhiều sản phẩm khác nhau, trong đó phổ biến nhất là một số sản phẩm dưới đây:
Lá chùm ngây tươi, khô
Lá chùm ngây có thể sử dụng dưới dạng tươi hoặc khô, đối với lá tươi bạn nên sử dụng trong ngày, chế biến thành các món ăn khác nhau. Riêng với lá khô có thể bảo quản trong thời gian dài hơn, tuy nhiên chúng chủ yếu chỉ được sử dụng để hãm trà, pha trà.
Trà chùm ngây
Để mang lại sự tiện lợi cho người sử dụng, hiện nay chùm ngây được sản xuất thành các dạng trà túi lọc nhỏ gọn. Bạn có thể sử dụng trà chùm ngây ở bất cứ nơi đâu, bất cứ khi nào mà không cần chuẩn bị nhiều đồ, pha trà với nước sôi sau đó để nguội là dùng được ngay.
Củ chùm ngây
Củ chùm ngây hay rễ chùm ngây được sử dụng để chống co giật, chống sưng, lợi tiểu,... Thường được bán dưới dạng củ khô để dễ dàng bảo quản trong thời gian dài, khi sử dụng lấy ra và đun làm nước uống.
Bột chùm ngây
Bột chùm ngây sử dụng phần lá nghiền và xay mịn thành bột, khi sử dụng pha cùng nước để uống. Đây là sản phẩm rất tốt cho cơ thể và sức khỏe của con người, bạn có thể sử dụng chúng mỗi ngày.
Dầu chùm ngây
Dầu chùm ngây là sản phẩm được chiết xuất từ hạt của cây chùm ngây, được dùng nhiều trong làm đẹp, chăm sóc sức khỏe. Chúng có thể cải thiện tình trạng khô da, kích thích mọc tóc, tăng cường năng lượng,...Mỗi ngày sử dụng khoảng 1 – 2ml dầu để mang lại hiệu quả tốt nhất.
Sữa non chùm ngây
Sữa non chùm ngây là sản phẩm kết hợp giữa thành phần sữa non với chiết xuất từ lá chùm ngây mang lại lợi ích tốt cho cơ thể, có thể sử dụng hàng ngày trong thời gian dài mà không cần lo lắng các tác dụng phụ. Phù hợp sử dụng cho cả người lớn và trẻ nhỏ.
Rượu chùm ngây
Rượu chùm ngây được ngâm từ rễ của cây chùm ngây có tác dụng tăng cường sức đề kháng, nâng cao sức khỏe, cải thiện tình trạng bệnh khớp,...Mỗi ngày dùng khoảng 1 – 2 chén, bạn sẽ thấy cơ thể khỏe mạnh hơn rất nhiều.
Cách trồng và chăm sóc cây chùm ngây
Cây chùm ngây có thể trồng ở nhiều vùng khí hậu khác nhau và rất phổ biến ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Một số địa phương đã áp dụng mô hình trồng cây chùm ngây làm giàu đem lại hiệu quả kinh tế cao. Dưới đây là quy trình chi tiết để trồng và chăm sóc cây chùm ngây:
- Chọn vị trí trồng: Cây chùm ngây thích hợp được trồng ở những nơi có ánh sáng mặt trời trực tiếp. Đảm bảo vị trí có thoáng gió và đủ không gian cho cây phát triển do đó hãy trồng cây ngoài vườn hoặc sân thượng, ban công.
- Chuẩn bị đất: Trước khi trồng cây chùm ngây, hãy làm sạch đất, loại bỏ sâu bệnh. Bổ sung phân hữu cơ hoặc phân bón lót để cải thiện chất lượng đất và cung cấp dinh dưỡng cho cây.
- Trồng cây: Chùm ngây có thể trồng bằng hình thức gieo hạt hoặc giâm cành, đối với gieo hạt bạn cần ngâm hạt giống trước sau đó rắc trên đất và phủ một lớp đất mỏng lên trên cây. Đối với giâm cành, bạn chỉ cần chọn cây mẹ khỏe mạnh, không sâu bệnh, cắt một đoạn 20cm và ngâm trong dung dịch kích thích mọc rễ sau đó cắm xuống đất đã chuẩn bị, sau khoảng 30 ngày cây sẽ bắt đầu ra rễ.
- Tưới nước: Bạn cần lượng nước đủ để duy trì độ ẩm của đất và tạo điều kiện cho cây phát triển tốt nhất. Cây chùm ngây thích hợp tưới nước mỗi ngày hoặc 2-3 lần mỗi tuần, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết và đặc điểm đất.
- Bón phân: Bón phân hữu cơ hoặc các loại phân như kali, npk,...ở giai đoạn cây chùm ngây còn nhỏ để cung cấp dinh dưỡng cho cây phát triển. Lượng phân bón nên thực hiện theo hướng dẫn trên bao bì, mỗi tháng bón phân một lần để đảm bảo cây luôn có đủ dinh dưỡng.
- Loại bỏ cỏ dại: Đảm bảo loại bỏ các cỏ dại xung quanh cây để không gây cản trở cho sự phát triển của cây chùm ngây. Bên cạnh đó bạn cũng nên thường xuyên cắt tỉa cành lá để cây có thể ra nhiều nhánh hơn.
- Sâu bệnh: Chùm ngây có thể gặp phải một số loại sâu bệnh như sâu đục thân, vàng lá, sâu ăn lá hoặc một số loài côn trùng. Khi gặp phải tình trạng này bạn có thể sử dụng một số loại thuốc trừ sâu để cải thiện tình hình, nếu sâu bệnh nhẹ có thể tiến hành tỉa lá sâu đi để ngăn chặn khi lan rộng.
Chùm ngây giá bao nhiêu và mua ở đâu?
Trên thị trường, giá bán chùm ngây có thể khác nhau tùy vào vùng địa lý và mùa vụ. Tuy nhiên, thông thường, chùm ngây có giá cao hơn so với các loại cây thông thường.
- 1 kg chùm ngây tươi: Có thể có giá từ 50.000 VNĐ đến 100.000 VNĐ tùy vào chất lượng.
- 1 kg chùm ngây khô: Có giá dao động từ 300.000 đồng – 500.000 đồng tùy loại.
- Bột chùm ngây: Có giá từ 100.000 đồng – 200.000 đồng/hộp.
- Cây chùm ngây giống: Có giá từ 30.000 – 50.000 đồng/cây.
Để mua chùm ngây, bạn có thể tìm kiếm tại các chợ truyền thống, siêu thị, hay các cửa hàng rau củ thực phẩm đối với chùm ngây tươi. Đối với hàng khô hoặc bột chùm ngây bạn có thể mua tại các cửa hàng thuốc, tiệm thuốc y học cổ truyền. Ngoài ra, hiện nay cũng có nhiều cửa hàng trực tuyến, bạn có thể tìm kiếm trên các website hoặc ứng dụng mua sắm trực tuyến để tìm mua chùm ngây.
Cây chùm ngây là loại dược liệu được nhiều người sử dụng vì an toàn và có nhiều ưu điểm. Mong rằng những thông tin có trong bài viết sẽ giúp ích cho bạn đọc biết thêm kiến thức về chùm ngây cũng như những công dụng chính của chúng. Nếu có thắc mắc gì, hãy để lại bình luận hoặc tham khảo thêm các bài viết khác của Khu Vườn Xanh ngay nhé.
