Nấm phát sáng một trong số ít những loại nấm có khả năng phát ra ánh sáng vô cùng đẹp mắt. Loại nấm này, chưa thực sự được nhiều người biết đến vì chúng là một loại nấm có số lượng hạn chế và thông tin tìm kiếm cũng rất ít. Để có được thông tin đầy đủ nhất về đặc điểm, ứng dụng của loài nấm có khả năng phát sáng hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Nguồn gốc và sự phân bố
Nấm phát sáng hay chính là nấm phát quang sinh học được tìm thấy ở nhiều nơi trên trái đất. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học thì có khoảng 85.000 loài nấm tồn tại trong tự nhiên, nhưng chỉ có khoảng 65 loài trong số này là có thể phát quang sinh học.
Hiện nay nấm mật ong có tên khoa học là Armillaria mellea là loại nấm phát quang sinh học phổ biến nhất. Loại nấm này, sinh sống trong khắp nơi ở các khu rừng Bắc Mỹ và Châu Á.
Đặc điểm của Nấm phát sáng
Là một loại nấm khá đặc biệt trong số các loài nấm hiện nay trên thế giới, bạn chỉ có thể thấy chúng phát sáng vào ban đêm và dễ dàng nhận biết chúng như sau:
Nấm phát sáng có nhiều loại khác nhau và mỗi một loại lại có một hình thái, kiểu dáng riêng nhưng chúng đều có đầy đủ các bộ phận: tai nấm, cuống nấm, phiến nấm, bảo tử nấm và đặc biệt tất cả các bộ phận này của nấm đều phát sáng.
Các loại nấm phát quang thường có khả năng sinh trưởng tốt trong điều kiện môi trường ẩm trong các khu rừng rậm. Tuy nhiên, có một số loại nấm chỉ có ở một số khu vực nhất định như: nấm Mycena luxaeterna chỉ được tìm thấy ở Brazil, nấm Armillaria mellea lại rất phổ biến ở Bắc Mỹ và Châu Á, Neonothopanus gardneri chỉ sống trong khu rừng dừa tại Brazil,...
Cách cây nấm phát ra ánh sáng
Hiện tượng nấm phát ra ánh sáng trong bóng tối chính là kết quả của sự phản ứng hóa học giữa sắc tố phát sáng luciferin với enzyme luciferase. Loại phản ứng này, cũng xuất hiện trên một số loài động vật như: sứa, mực, bọ cạp...
Nấm phát quang được giới thực vật học đánh giá là đặc tính độc đáo và đặc biệt nhất trong thế giới của các loài nấm. Hiện nay loại nấm này đang được rất nhiều nhà khoa học nghiên cứu để có thể biết hết được các ứng dụng của chúng.
Nấm phát sáng có độc không
Theo nghiên cứu từ các nhà thực vật học, hầu hết chúng là một loại nấm độc và không ăn được. Sở hữu màu sắc sặc sỡ, đẹp, ít sâu bọ đều chứa nhiều độc tố rất nguy hiểm, do đó chưa có tài liệu nào công bố về loại nấm này có thể sử dụng cho con người.
Hiện nay, các loại nấm này được nuôi trồng chủ yếu để phục vụ cho quá trình nghiên cứu khoa học để ứng dụng loại nấm này vào trong cuộc sống như y học (dùng để điều trị một số loại bệnh) chứ không nuôi trồng để làm thực phẩm.
Nấm phát sáng ở Việt Nam
Ở nước ta nấm có khả năng phát sáng được biết đến từ rất sớm, năm 2002 các nhà khoa học đã tiến hành một cuộc khảo sát tại các vườn điều và cao su ở khu vực của Đông Nam Bộ. Trong cuộc khảo sát này đã thu được rất nhiều chủng loại nấm phát ra ánh sáng và chúng đã từng tạo nên cơn sốt cho nhiều người và sự quan tâm đặc biệt từ các nhà khoa học, chuyên gia của Việt Nam
Các chủng nấm phát quang ở Việt Nam thường xuất hiện vào mùa mưa và có ánh sáng khá mạnh. Chủng nấm phát sáng phổ biến nhất, đã được nuôi cấy thành công ở nước ta có tên khoa học là Omphalotus af. illudent.
Thực tế tận mắt nhìn thấy Nấm phát sáng
Ứng dụng của Nấm phát quang sinh học
Với đặc tính phát sáng liên tục và cường độ phát sáng mạnh hơn rất nhiều so với các sinh vật phát quang khác, nên loại nấm này có các ứng dụng trong cuộc sống sau đây:
Với chính bản thân cây nấm
Một số loại nấm phát quang để thu hút các loại đồng vật hoạt đồng vào ban đêm nhằm giúp chúng phát tán giao tử. Điều này là hoàn toàn hợp lý khi trong các khu rừng rậm rạp việc phát tán giao tử nhờ gió là rất khó. Còn một số loại khác lại phát sáng để thu hút các con côn trùng ăn nấm. Một số loại phát sáng vì một số lý do nào đó mà khoa học chưa chứng minh được.
Ứng dụng trong việc xác định độc tính sinh thái của môi trường
Các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu nhằm ứng dụng nấm phát quang trong việc xác định độc tính sinh thái của môi trường như: phát hiện vùng môi trường bị ô nhiễm kim loại nặng (như thủy ngân), nếu môi trường ở nồng độ quá thấp thì rất khó để sử dụng bằng những phương pháp thông thường.
Nhiều nghiên cứu của các nhà khoa học đầu ngành về nghiên cứu Nấm chỉ ra rằng chúng có vai trò như một cảm biến sinh học (biosensor) trong việc xác định độc tính của vùng môi trường bị ô nhiễm.
Ứng dụng trong việc chuyển đổi GEN
Nhờ những đặc tính ưu việt và độc đáo mà hiện nay các nhà khoa học đang nghiên cứu Nấm phát quang dùng trong việc chuyển gen nhằm tạo ra những sinh vật phát quang theo mong muốn. Việc chuyển đổi gen này chỉ được thực hiện nhằm phục vụ cho quá trình nghiên cứu khoa học.
Ứng dụng nấm phát sáng trong y học
Nhiều cuộc nghiên cứu trên thế giới gần đây nhận thấy khả năng phát sáng của chúng còn liên quan đến y học, đặc biệt trong lĩnh vực tìm ra thực phẩm hỗ trợ và điều trị bệnh ung thư.
Trong quá trình trao đổi chất của chúng có hoạt tính sinh học cao trong việc kháng nấm, kháng khuẩn, kháng virus và đặc biệt chúng có khả năng ức chế sự phân chia của tế bào ung thư. Vì vậy, hiện nay loại nấm này đang được nghiên cứu nuôi trồng làm nấm dược liệu.
Nấm phát sáng một loại nấm vô cùng độc đáo khi chúng có thể phát sáng trong bóng tối với nhiều tiềm năng khám phá trong tương lai. Hy vọng với nội dung bài viết trên sẽ đem đến nhiều thông tin hơn để mọi người có cái nhìn toàn diện nhất về nấm phát sáng. Đừng quên nhấn Like, Share và truy cập website mỗi ngày để cập nhật thêm thông tin, kiến thức về các loài hoa, cây cảnh khác bạn nhé.
